Mamy najniższy odsetek studentów przyjeżdżających do Polski, jak też ten dotyczący wyjazdów polskich studentów na zagraniczne staże.

Studenci mało mobilni

Według ostatnich danych GUS w Polsce studiuje 17 tys. obcokrajowców – to niespełna procent spośród wszystkich studentów w naszym kraju. Dla porównania średnia dla krajów OECD wynosi 9,6 proc. W Wielkiej Brytanii obcokrajowcy stanowią 17,9 proc. studentów, w Niemczech – 11,4 proc., we Francji – 11,2 proc. W tych statystykach kilkukrotnie przewyższają nas Węgrzy, Czesi czy Słowacy.

– Niestety wciąż jesteśmy postrzegani jako akademicka prowincja – przyznaje prof. Jerzy Woźnicki, prezes Fundacji Rektorów Polskich.

Źle jest także, jeżeli chodzi o mobilność polskich studentów. W ciągu trzech ostatnich lat na zagraniczne wymiany wyjechało 2 proc. naszych żaków. Dla porównania z Rumunii – 5 proc., z Czech – 7 proc., z Niemiec – 9 proc. z Finlandii – 14 proc.

Wymiana ta ma się jeszcze zwiększyć. KE, ogłaszając ponad 70-proc. podwyżkę nakładów na migrację studentów, tak ją argumentowała: „zapotrzebowanie na miejsca jest ogromne i co drugi wniosek zostaje odrzucony ze względu na brak środków”. Nowa pula pieniędzy ma podwoić ten ruch.

Pod tym względem Polska może być atrakcyjna, bo kształcenie u nas jest jednym z najtańszych w Europie. O ile u nas rok studiów kosztuje średnio 2,5 tys. dolarów (prawie 7,5 tys. zł), to na Węgrzech dwukrotnie więcej, w Niemczech – czterokrotnie, a w Danii – blisko dziesięciokrotnie. Rok nauki na Uniwersytecie Warszawskim kosztuje średnio 11 tys. zł, a na brytyjskim Cambridge ponad 200 tys. zł.

Musimy się promować

By przyciągnąć zagranicznych studentów, Polska jednak musi rozpocząć długofalowe działania promujące markę naszej nauki. Chodzi o wzmacnianie zaplecza akademickiego przez światowej sławy profesorów, udzielanie grantów na badania o Polsce, tworzenie międzynarodowych kierunków studiów, także doktoranckich, wspieranie tworzenia katedr studiów polskich za granicą.

W celu likwidacji barier językowych niezbędne jest rozszerzanie oferty poprzez prowadzenie studiów w językach obcych. Resort nauki zapewnia, że część tych propozycji zostanie zrealizowana, gdy 1 października wejdzie w życie znowelizowana ustawa o szkolnictwie wyższym.

– To np. otwarte konkursy na wszystkie stanowiska uczelniane z obowiązkową informacją na stronach uczelni, ministerstwa i portalach europejskich, automatyczna uznawalność dyplomów i zaliczonych semestrów w krajach UE i OECD, a także specjalne środki dla wybitnych zagranicznych naukowców w krajowych naukowych ośrodkach wiodących – przekonuje minister nauki i szkolnictwa wyższego Barbara Kudrycka.

Wskazuje też na ostatnie działania, które podjęła po przejęciu przez Polskę prezydencji UE. Chodzi o rozszerzenie programu Erasmus na kraje Partnerstwa Wschodniego, dzięki czemu polskie uczelnie mogą być częściej odwiedzane przez naszych sąsiadów.