9 stycznia 2008 r. pracownik wytoczył powództwo przeciwko pracodawcy firmie Janus o zapłatę odszkodowania w kwocie 5,6 tys. zł z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. W pozwie wskazał on jako stronę pozwaną zarówno wspólników jak i spółkę cywilną. Czy będzie to miało wpływ na postępowanie egzekucyjne? Czy jest możliwe prowadzenie egzekucji przeciwko spółce?

Zgodnie z art. 778 k.p.c. do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom. Nie jest przy tym możliwe prowadzenie egzekucji przeciwko spółce. Pracownik może zatem skierować egzekucję do stanowiącego współwłasność łączną majątku wspólników spółki cywilnej, pod warunkiem że posiada tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom. Oznacza to, że jeżeli tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie sądowe, wszyscy wspólnicy byli pozwanymi współuczestnikami sporu, a także że wszyscy wspólnicy zawarli ugodę sądową lub złożyli oświadczenie o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego, bez względu na to, jakie są zasady reprezentacji spółki. W wyroku najczęściej wystąpi sformułowanie, że zasądza się solidarnie od pozwanych wspólników, np. Adama Krakowskiego i Krzysztofa Warszyckiego prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą Janus na rzecz powoda Krzysztofa Walczaka, kwotę 5,6 tys. złotych wraz z ustawowymi odsetkami od 18 stycznia 2008 r. do dnia zapłaty.
Należy zatem przyjąć, że pracownik nie może skierować egzekucji do majątku wspólnego wspólników, jeżeli uzyskał odrębne tytuły egzekucyjne, choćby przeciwko wszystkim wspólnikom. W takiej sytuacji możliwe jest wszczęcie i prowadzenie postępowania egzekucyjnego tylko przeciwko wskazanemu w tytule egzekucyjnym wspólnikowi. Taka sytuacja będzie jednak w stosunkach pracy występowała sporadycznie. Oczywiście jeśli wierzyciel dysponuje tytułami egzekucyjnymi opiewającymi na poszczególnych wspólników, może wszcząć przeciwko nim kilka postępowań egzekucyjnych, ale nie będzie tu miała zastosowania solidarna odpowiedzialność za długi. Warto w tym miejscu wskazać na częściowo już nieaktualne postanowienie SA w Warszawie z 29 września 1993 r. (sygn. akt I ACz 312/93, Wokanda z 1994/1/48), w którym stwierdzono, że klauzulę wykonalności nadaje się wobec dłużnika wymienionego w tytule egzekucyjnym, stąd wierzyciel nie może uzyskać tytułu wykonawczego w stosunku do wspólnika spółki niewymienionego w tytule egzekucyjnym, wskazującym jako dłużnika wyłącznie spółkę cywilną. Tytuł egzekucyjny, o którym mowa w art. 778 k.p.c., umożliwia prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego wspólników, a nadto z odrębnych majątków wspólników, gdyż odpowiadają oni osobiście, na zasadzie solidarności, za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę. Wchodzi tu w grę oczywiście również odpowiedzialność odszkodowawcza wynikająca ze stosunku pracy. Odpowiedzialność osobista wspólników nie dotyczy zobowiązań, których źródłem jest zdarzenie z okresu, w którym nie byli oni wspólnikami. Tak więc do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom.
ADAM MALINOWSKI
radca prawny
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 778-779 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
■ Art. 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).