W przypadku przejściowych kłopotów finansowych można wystąpić do ZUS o rozłożenie na raty należności z tytułu ubezpieczeń. Taka możliwość nie dotyczy jednak wszystkich składek.
Przedsiębiorca zatrudniający dwóch pracowników złożył do jednostki terenowej ZUS wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Załączył wymagane dokumenty potwierdzające zasadność udzielenia ulgi oraz dokumentację ekonomiczno-finansową firmy. Po rozpatrzeniu sprawy otrzymał decyzję odmowną.
Zasadą jest terminowe regulowanie przez płatników należności z tytułu składek. Rozłożenie opłat na raty lub odroczenie terminu płatności stanowi formę ulgi, której udzielić może ZUS na wniosek płatnika, w sytuacji kiedy ze względów gospodarczych lub innych przyczyn ma on trudności z pozyskaniem środków umożliwiających dochowanie ustawowych terminów płatności.
Odroczenie terminu płatności i rozłożenie na raty następuje w formie umowy cywilnoprawnej. Udzielenie ulgi powoduje, że nie zostaną podjęte czynności zmierzające do wyegzekwowania składek w trybie egzekucji administracyjnej, a prowadzona już egzekucja ulegnie zawieszeniu.

Uzasadniony wniosek

W przytoczonym wyżej przykładzie pracodawca nie ma pewności, czy ZUS podjął słuszną decyzję, odmawiając mu prawa do ulgi. Nie do końca bowiem wie, od czego zależy zgoda ZUS na rozłożenie należności. Zgodnie z przepisami o udzielenie ulgi mogą się ubiegać przedsiębiorcy, jak również płatnicy nieprowadzący działalności gospodarczej. Wniosek płatnika musi być wystarczająco umotywowany i wskazywać szczegółowe przyczyny, z powodu których nie może on regulować płatności.
Do wniosku powinna być dołączona dokumentacja obrazująca kondycję finansową płatnika i wszystkie wymagane przepisami zaświadczenia i informacje dotyczące wnioskodawcy.

Kiedy odmowa

ZUS ocenia zasadność wniosku, kiedy jest on kompletny i złożony w przepisowej formie. Warunkiem rozpatrzenia wniosku jest również uregulowanie kwoty odpowiadającej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne, a także kwoty na ubezpieczenie zdrowotne za ubezpieczonych niebędących płatnikami składek na własne ubezpieczenia (pracownicy, zleceniobiorcy).
Tylko w przypadku płatników opłacających składkę na własne ubezpieczenia ulgą może być objęta pełna kwota składek. W przywołanym na wstępie przypadku przedsiębiorca nie mógł wnioskować o rozłożenie na raty składek na ubezpieczenie emerytalne pracowników.
Odmowa ZUS następuje po pełnej analizie sprawy w formie decyzji administracyjnej zawierającej uzasadnienie i pouczenie o możliwości złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie (patrz stanowisko sądu administracyjnego – wyrok Wojewódzkiego Sądy Administracyjnego w Poznaniu z 20 stycznia 2009 r. (sygn. akt I SA/Po 1477/08, LEX nr 579812).
Podstawa prawna
Art. 29, art. 30 oraz art. 123 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.).