Ustawa żłobkowa nie wskazuje źródeł finansowania. Chce to naprawić resort rozwoju regionalnego i przeznacza na żłobki część funduszy UE.
Zakładanie żłobków jest teraz prostsze, ponieważ nie są już one zakładami opieki zdrowotnej.
Zapewniła to ustawa żłobkowa, która obowiązuje od 4 kwietnia. Nie zawiera ona jednak żadnych zachęt finansowych do tworzenia nowych placówek, a bez tego gminy będą mieć problemy z ich otwieraniem.
– Pomoc od państwa na ten cel jest symboliczna, a presja rodziców na tworzenie żłobków w miastach i gminach podmiejskich coraz większa – podkreśla Marek Olszewski ze Związku Gmin Polskich. Samorządy mogą otrzymać dofinansowanie tylko z rządowego programu Maluch. Jego roczny budżet, którym Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS) musi obdzielić gminy w całej Polsce, to 40 mln zł. Ponadto pieniądze są tylko na uruchomienie nowej placówki, a za jej utrzymanie i tak musi zapłacić gmina.
– Pod tym względem ustawa niczego nie zmienia. Największe koszty dla gminy wiążą się z utrzymaniem żłobków, w tym zatrudnieniem wykwalifikowanego personelu – podkreśla Hanna Miller, dyrektor wydziału zdrowia i polityki społecznej w Urzędzie Miasta w Toruniu.
Rozwiązaniem tego problemu mogą być jednak fundusze europejskie. W projektach finansowanych przez UE można takie placówki nie tylko tworzyć, ale także finansować przez pewien czas ich utrzymanie.
Jak dowiedział się „DGP”, dodatkowe pieniądze na ten cel znalazła Elżbieta Bieńkowska, minister rozwoju regionalnego. Chce wygospodarować je z unijnych projektów Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (w ramach I Priorytetu Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki). MRR proponuje, żeby przesunąć 200 mln zł na tworzenie i funkcjonowanie żłobków z niezakontraktowanych jeszcze projektów MPiPS.
Co istotne, zmiana nie będzie wymagała zgody Komisji Europejskiej, więc można jej dokonać jeszcze w tym roku. Wtedy pieniądze byłyby dostępne od 2012 roku. Na zmianę ich przeznaczenia musi się jednak zgodzić Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, które jest ich dysponentem.
– To interesująca propozycja – mówi o pomyśle MRR Bożena Diaby, rzeczniczka resortu pracy. Dodaje, że MPiPS tam, gdzie to możliwe, będzie przekazywać dodatkowe środki z funduszy europejskich na zakładanie żłobków, bo bardzo mu zależy na tym, żeby te placówki powstawały.
Na razie pewne jest to, że w tym roku (w trzecim kwartale) Ministerstwo Pracy ogłosi w PO KL konkurs na tworzenie żłobków i przedszkoli, w którym przyzna dotacje o wartości 15 mln zł.
Będą się o nie mogły starać samorządy, ale także firmy, które chcą utworzyć placówki dla dzieci swoich pracowników. Ostateczna decyzja o przesunięciu na żłobki kolejnych 200 mln zł w 2012 r. zapadnie jesienią tego roku.