Pracodawca może wypowiedzieć umowę osobie korzystającej z urlopu wychowawczego z przyczyn dotyczących firmy.
Przebywająca od roku na urlopie wychowawczym pracownica dużej firmy wystąpiła o jego przedłużenie. W odpowiedzi otrzymała wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji jej stanowiska. Odwołała się do sądu, podnosząc, że została zakwalifikowana do zwolnienia na podstawie ocen jej pracy z okresu poprzedzającego urlop wychowawczy, które nie były dobre, ale nie miała szansy ich poprawić.
W opisanej sytuacji pracownica prawdopodobnie nie wygra sporu, gdyż firma ma prawo dokonywania oceny pracownika na podstawie dostępnych danych oraz swobodnego doboru kadry. To pracodawca odpowiada za powodzenie prowadzonej działalności gospodarczej.
Ochrona, jakiej podlega pracownik przebywający na urlopie wychowawczym, nie ma bezwzględnego charakteru w tym sensie, że zachodzą w praktyce przypadki umożliwiające pracodawcy podjęcie procedury zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę z takim pracownikiem. W uchwale SN z 15 lutego 2006 r. (II PZP 13/05, OSNPiUS 2006/21 – 22/315) stwierdził jednoznacznie, że „przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.) mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 1861 par. 1 zdaniu drugim kodeksu pracy”. Pracodawca ma zatem prawo do dokonywania koniecznych jego zdaniem zmian organizacyjnych obejmujących także likwidację stanowiska zajmowanego przez pracownika aktualnie przebywającego na urlopie wychowawczym.
W wyroku SN z 23 maja 1997 r. (I PKN 176/97, OSNPiUS/1998/9/263) wyjaśnił, że likwidacja stanowiska pracy w ramach rzeczywistych zmian organizacyjnych polegających na zmniejszeniu zatrudnienia może uzasadniać wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę.
W przywołanej sytuacji przedmiotem ewentualnego postępowania sądowego w przypadku zaskarżenia decyzji pracodawcy może być m.in. ustalanie zasad kwalifikacji pracowników do zwolnień. Dotyczy to zwłaszcza działań pracodawcy, gdy likwidowana jest część z funkcjonujących stanowisk o takim samym zakresie obowiązków.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 41, 1861 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 24 z późn. zm.).