Jeśli w firmie został uzgodniony i przyjęty plan urlopu na dany rok, podwładny nie ma obowiązku występowania o niego w dodatkowej formie.
W opracowanym przez pracodawcę planie urlopów ustalono, że pracownik skorzysta z urlopu wypoczynkowego w okresie od 4 do 15 kwietnia. Podwładny wykorzystał wolne w tym terminie. Pracodawca uznał jednak, że powinien on wystąpić wcześniej o dodatkową zgodę (w postaci karty urlopowej) na jego rozpoczęcie w tym terminie. Potraktował to jako naruszenie porządku pracy w zakładzie i udzielił pracownikowi kary porządkowej (nagany).
Plan urlopów jest dokumentem, w którym pracodawca zobowiązuje się udzielić urlopu pracownikowi w konkretnie oznaczonym terminie. Niewątpliwie taki dokument ułatwia odpowiednią organizację pracy w firmie.
Zdania na temat charakteru prawnego planu urlopów są podzielone. Również orzecznictwo sądowe w tym zakresie nie było jednolite. W wyroku z 5 września 1979 r., (I PRN 82/79, Lex, nr 14505) Sąd Najwyższy (SN) stwierdził, że plan urlopów nie daje pracownikowi uprawnienia do rozpoczęcia urlopu w zaplanowanym terminie. Konieczne jest bowiem ponadto oświadczenie woli pracodawcy wobec pracownika (wyrażenie zgody np. w postaci karty urlopowej), by ten w konkretnym okresie urlop wykorzystał.
W późniejszym orzeczeniu (uchwała składu 7 sędziów z 6 marca 1980 r., V PZP 7/79, OSNC 1980/7 – 8/132) SN uznał natomiast, że nie jest potrzebne oddzielne zawiadomienie pracownika o terminie urlopu wypoczynkowego, jeżeli plan urlopu został podany mu do wiadomości pracownika w sposób przyjęty u pracodawcy, co najmniej na miesiąc przed rozpoczęciem urlopu. Należy opowiedzieć się zatem za poglądem, że plan urlopów jest wiążący dla pracodawcy i pracowników.
Oznacza to, że pracownik może rozpocząć urlop w ustalonym terminie bez dodatkowych oświadczeń pracodawcy, pod warunkiem że plan został w przewidziany sposób i terminie podany do wiadomości pracownikom. Skoro zatem strony umowy o pracę w sposób wiążący i jednoznaczny ustaliły w planie urlopów okres wykorzystania urlopu przez pracownika, a ustalenia te nie uległy w żaden sposób zmianie (nie było innego późniejszego porozumienia pomiędzy nimi w tej kwestii), były one wiążące.
W opisanym przykładzie nie było zatem podstaw do ukarania pracownika karą porządkową.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 163 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).