MEN zakończyło konsultacje projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Projekt zakłada m.in. częściowe objęcie subwencją oświatową przedszkoli, możliwość grupowania szkół i przedszkoli oraz połączenie kuratoriów i okręgowych komisji egzaminacyjnych.



Informację o zakończeniu trwających od początku marca konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych przekazał w piątek po południu PAP rzecznik prasowy Ministerstwa Edukacji Narodowej Grzegorz Żurawski. Projekt trafi teraz do Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Jedną z ważniejszych zmian zaproponowanych w projekcie jest częściowe dotowanie wychowania przedszkolnego z budżetu państwa. Dotyczyć ma tylko dzieci 5- i 4-letnich. Dotowanie pięciolatków ma rozpocząć się w 2014 r., a czterolatków - w 2016 r.

Jak napisano w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy, dotacja z budżetu państwa, którą w 2014 r. samorządy mają dostać na jednego przedszkolaka, wyniesie 2651,36 zł. Kwota ta jest pochodną 50 proc. kwoty przeznaczonej w subwencji oświatowej na jednego ucznia w 2012 r. zwaloryzowanej prognozowanymi średniorocznymi wskaźnikami cen towarów i usług konsumpcyjnych na rok 2013 i 2014.

Według MEN, dzięki wprowadzeniu dotowania przedszkoli z budżetu państwa utrzymana zostanie korzystna tendencja do zwiększania liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Stąd w projekcie nowelizacji ustawy o systemie oświaty zapisy o dotowaniu przedszkoli.

Obecnie prowadzenie przedszkoli, oddziałów przedszkolnych przy szkołach oraz tzw. innych form wychowania przedszkolnego, czyli np. ognisk przedszkolnych, należy do zadań własnych gmin i finansowane jest z ich dochodów własnych. Część małych przedszkoli korzysta też ze wsparcia ze środków unijnych, które jednak potrwa tylko do końca 2013 r.

Zmiana zasad finansowania przedszkoli jest postulatem od lat zgłaszanym przez samorządy i związki zawodowe działające w oświacie. Opowiadają się one za objęciem wychowania przedszkolnego subwencją oświatową, czyli wprowadzeniu takiego samego sposobu finansowania przedszkoli jak finansowane są szkoły.

Od października ubiegłego roku jest w Sejmie obywatelski projekt nowelizacji ustawy przygotowany z inicjatywy Związku Nauczycielstwa Polskiego, wprowadzający objęcie przedszkoli właśnie subwencją (podpisało się pod nim blisko 150 tys. osób). Po pierwszym czytaniu projekt trafił do sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, ta pod koniec marca przesłała go dalszych prac w podkomisji nadzwyczajnej. To już drugi projekt obywatelski ZNP w tej sprawie. Poprzedni nie spotkał się z poparciem większości sejmowej.

Projekt nowelizacji ustawy przygotowany przez MEN wprowadza też od 2014 r. prawo dla dzieci 4-letnich do wychowania przedszkolnego, a także możliwość przyjęcia do przedszkola dziecka 2-letniego. Obecnie w szczególnie uzasadnionych przypadkach dyrektor przedszkola może przyjąć dziecko 2,5-letnie.

Projekt wychodzi też naprzeciw problemom wynikającym z niżu demograficznego. Zamiast podejmowanych obecnie przez samorządy decyzji o likwidacji szkół i przenoszeniu uczniów do innych placówek, nowelizacja ma dać samorządom możliwość nauczania dzieci w dotychczasowych budynkach szkół i przedszkoli. Te placówki, jako grupa, będą wspólnie zarządzane i będą miały wspólną kadrę pedagogiczną.

Nowelizacja daje też możliwość swobodnego przekazywania prowadzenia placówek organizacjom pożytku publicznego wyłonionym na drodze konkursów. Obecnie bez wcześniejszej likwidacji można przekazać prowadzenie tylko szkół, w których uczy się do 70 uczniów.

Zaproponowany w projekcie zapis pozwalający przekazywać dowolnej wielkości szkoły jest krytykowany przez nauczycielskie związki zawodowe. ZNP napisało w tej sprawie list otwarty wzywający MEN do wycofania się z tego pomysłu. Według związkowców propozycja resortu może prowadzić do całkowitego wyzbywania się przez samorządy prowadzenia szkół.

W projekcie znalazły się też zapisy mówiące o zmianach w nadzorze pedagogicznym. Nadzór, który obecnie sprawuje kurator oświaty, będą prowadzić nowe jednostki zajmujące się badaniem jakości pracy szkół - regionalne ośrodki jakości edukacji. Powstaną one na bazie obecnych: centralnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz kuratoriów oświaty, które zostaną zlikwidowane. Te z kolei zapisy znajdowały się wcześniej w innym projekcie ustawy przygotowanym przez MEN. Resort wycofał go jednak w czasie trwania konsultacji.

Projektowana zmiana ustawy o systemie oświaty zawiera też regulacje dotyczące: wspomagania rozwoju małych dzieci zagrożonych niepełnosprawnością, oświaty polskiej za granicą, a także zmian w kształceniu zawodowym i ustawicznym.