Firma musi ocenić prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, które mogą powodować np. niekorzystne skutki zdrowotne dla pracowników.
Pracownik ma być zatrudniony w dziale administracyjnym firmy produkcyjnej. Nie będzie miał wstępu do hali produkcyjnej. Czy trzeba go też zapoznać z występującymi na jego stanowisku pracy zagrożeniami i czynnikami szkodliwymi dla zdrowia?
Obowiązkiem pracodawcy jest dokonanie oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną na danym stanowisku pracą, niezależnie od jej rodzaju (obsługa maszyn, prace biurowe) i stopnia mogących wystąpić zagrożeń (wysokie, średnie, znikome), a następnie zapoznanie pracownika z przeprowadzoną oceną.
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy (Polska Norma PN-N-18002).
Ocena ryzyka polega na przeanalizowaniu, jakie czynniki w miejscu pracy mogą zaszkodzić zatrudnionym. Przy omawianych pracach biurowych prawdopodobieństwo wystąpienia np. upadku z wysokości podczas wyjmowania akt z szaf w archiwum jest minimalne, ale potencjalnie występuje, jeśli regały mają wysokość 2,5 m. Podobnie ryzyko porażenia prądem elektrycznym jest bardzo małe w środowisku biurowym – oczywiście pod warunkiem właściwego obchodzenia się z siecią (jednak i taki wypadek może się zdarzyć). Jeszcze innego rodzaju czynnikiem szkodliwym jest występujący w dużym natężeniu stres w miejscu pracy, kiedy pracownik działu na co dzień podejmuje ryzykowne decyzje lub ma do czynienia z trudnymi sytuacjami.
Dzięki analizie środowiska pracy pracodawca zyskuje wiedzę o tym, na których stanowiskach występują zagrożenia i jakiego są one rodzaju. Ponieważ wypadek w pracy może się zdarzyć już pierwszego dnia, informowanie o ryzyku zawodowym i o zasadach ochrony przed zagrożeniami powinno nastąpić z chwilą zatrudnienia pracownika. Później ocena ta powinna być aktualizowana w miarę zmieniających się warunków. Pracownik powinien też złożyć pisemne potwierdzenie, że zapoznał się z przepisami i zasadami dotyczącymi bhp. Takie oświadczenie przechowywane jest w jego aktach osobowych.
Dokonanie oceny ryzyka jest egzekwowane podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Nieprzestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 226 oraz 283 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).