Ubezpieczonemu, który przeszedł na emeryturę w 2009 roku, ZUS ustalił podstawę wymiaru świadczenia z zarobków uzyskanych w latach 1999 – 2008. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 110,35 proc. Po jej przyznaniu emeryt podjął pracę, którą kontynuuje do dziś. Na początku marca 2011 r. wystąpił o ponowne ustalenie świadczenia z uwzględnieniem zarobków z lat 2001 – 2010. Nowo obliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 114,45 proc. ZUS ustalił mu podstawę wymiaru oraz część socjalną świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca.

Kwota bazowa uwzględniana przy obliczaniu nowo przyznawanych świadczeń (od 1 marca 2011 r.) wynosi 2822,66 zł i jest wyższa od poprzednio obowiązującej o 105,95 zł. Tak jak miało to miejsce w opisanym powyżej przypadku, może mieć ona zastosowanie również do przeliczenia emerytur i rent przyznanych przed 1 marca 2011 r.

Wyższy wskaźnik

Wysokość emerytury lub renty może być obliczona (po raz kolejny) od ustalonej na nowo podstawy jej wymiaru, jeśli osoba ubiegająca się o przeliczenie świadczenia spełnia łącznie następujące warunki:

● wskazuje do ponownego ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty zarobki przypadające w całości lub w części po przyznaniu tego świadczenia,

● wnioskuje o obliczenie podstawy wymiaru emerytury lub renty z 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z ostatniego 20-lecia przypadającego przed rokiem złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia lub też z 20 dowolnych lat z całego okresu ubezpieczenia sprzed roku złożenia tego wniosku,

● wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z nowo wskazanego okresu jest wyższy od obliczonego poprzednio.

W przypadku gdy zachodzą przesłanki do ponownego ustalenia emerytury lub renty (w myśl art. 110 ustawy 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) ZUS, jak powyżej wskazano, stosuje kwotę bazową obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku o przeliczenie świadczenia. Ma ona zastosowanie zarówno do obliczenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, jak i do ustalenia części socjalnej świadczenia.

Gdy wskaźnik niższy

W pewnych sytuacjach emerytura lub renta może być przeliczona przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej również wtedy, gdy nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia jest niższy od ostatnio obliczonego. Po pierwsze jest to możliwe, gdy emeryt lub rencista, od dnia ustalenia prawa do świadczenia do dnia zgłoszenia wniosku o przeliczenie jego podstawy wymiaru nie pobrał emerytury lub renty (nawet za jeden miesiąc) wskutek zawieszenia prawa do tego świadczenia. Drugi wyjątek ma miejsce wtedy, gdy osoba zainteresowana wskazuje zarobki osiągnięte w całości po przyznaniu emerytury lub renty, a nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wynosi co najmniej 130 proc. (patrz przykład).

Należy podkreślić, że ZUS przeliczy emeryturę lub rentę z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2011 r. tylko wówczas, gdy wniosek o to przeliczenie został zgłoszony po 28 lutego 2011 r. Osoby, które zrobiły to wcześniej, a chcą mieć ustalone świadczenie z uwzględnieniem nowej, „bazówki” muszą wycofać wniosek przed uprawomocnieniem się decyzji o przeliczeniu i zgłosić następnie kolejny wniosek o ponowne ustalenie emerytury.

PRZYKŁAD

Przeliczenie emerytury z całkowicie nowymi zarobkami

Ubezpieczona przeszła na emeryturę w marcu 2000 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wyniósł 138,45 proc. Niedługo po jego przyznaniu ponownie podjęła i kontynuowała zatrudnienie do końca 2010 r. W marcu 2011 r. zgłosiła wniosek o ponowne ustalenie świadczenia, wskazując zarobki z lat 2001 – 2010. Nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 136,30 proc., a więc był niższy od wskaźnika obliczonego poprzednio. Ponieważ jednak wynosił on przynajmniej 130 proc., a uprawniona wskazała zarobki osiągnięte w całości po przyznaniu emerytury, ZUS na nowo obliczył podstawę wymiaru i wysokość świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej obowiązującej od 1 marca 2011 r.

PODSTAWA PRAWNA

Art. 110 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 z późn. zm.).