Czas dyżuru pełnionego w siedzibie firmy, w trakcie którego pracownik wykonuje pracę, wlicza się do jego czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Informatyk został zobowiązany do pełnienia przez cztery godziny dyżuru w siedzibie firmy w dniu wolnym od pracy. Przez dwie godziny nie świadczył pracy, ale przez dwie następne pracował w systemie informatycznym. Pracodawca nie wliczył mu do czasu pracy całości dyżuru.
W zależności od tego, ile czasu pracownik tylko dyżuruje, a ile poświęca na wykonywanie dodatkowych czynności, czas dyżuru w odpowiedniej części zalicza się do czasu pracy. W opisanej sytuacji pracodawca powinien wliczyć do czasu pracy te godziny dyżuru, podczas których wykonywał on czynności w systemie informatycznym.
Gotowość do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę (w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę) poza normalnymi godzinami określa się mianem dyżuru. Jednak pełnienie dyżuru nie jest równoznaczne ze świadczeniem pracy, a jedynie stanowi okres wyczekiwania na powstanie potrzeby świadczenia pracy (postanowienie SN z 4 czerwca 2002 r., III PZP 9/2002; Biuletyn Sądu Najwyższego 2002/6 str. 3).
Czasu dyżuru pełnionego przez pracownika poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas niego pracownik nie wykonywał pracy. Nie budzi wątpliwości, że odnosi się to do sytuacji, gdy pracownik pozostawał tylko w gotowości do podjęcia pracy.
Oznacza to tym samym, że jeśli pracownik świadczył pracę w trakcie dyżuru, należy czas ten zaliczyć do czasu pracy. Jeżeli w czasie dyżuru pracownik świadczy pracę, to za okres jej wykonywania nabywa prawo do wynagrodzenia na zasadach ogólnych, łącznie z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych przysługującym na warunkach określonych w kodeksie pracy, a czas ten jest wliczany do czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (wyrok SN z 13 maja, III PK 9/2009, LexPolonica nr 2378347).
Należy podkreślić, iż w opisanej sytuacji, niezależnie jednak od tego, czy pracownik tylko dyżurował czy w tym czasie wykonywał efektywną pracę, korzysta z kodeksowej gwarancji odpoczynku. Czas pełnienia dyżuru nie może bowiem naruszać jego prawa do co najmniej 11-godzinnego wypoczynku dobowego i 35-godzinnego odpoczynku tygodniowego. Zasada ta nie dotyczy m.in. pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 1515 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).