Więcej miejsc w przedszkolach, zamiast likwidacji szkół możliwość łączenia ich w zespoły, likwidacja kuratorów, których zastąpią inspektorzy jakości – to tylko niektóre propozycje rządu zawarte w projekcie nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Trafił już do konsultacji, a większość zmian ma wejść w życie od 1 września 2012 r.

Zmiany dla rodziców

Pewne miejsce w przedszkolu Rodzice czterolatków zyskają gwarancję zapisania dzieci do przedszkola. Obecnie takie prawo mają rodzice pięciolatków. Do przedszkola będzie też można zapisać 2-letnie dziecko. Obecnie mogą tam uczęszczać dzieci, które ukończą 2,5 roku.

Zmiany te nie będą jednak obowiązywać już od tego, a nawet następnego roku. Rząd planuje, że wejdą w życie od 1 września 2014 roku.

Jednolite opłaty za przedszkole Nowelizacja przewiduje też zmianę sposobu pobierania opłat za pobyt dziecka w przedszkolu. Obecnie gminy mogą pobierać pieniądze od rodziców za umieszczenie dziecka w przedszkolu dopiero po pięciu godzinach ich pobytu. W tym czasie nauczyciele powinni realizować z nimi program wychowania przedszkolnego, który uwzględnia podstawę programową. W zależności od decyzji organu prowadzącego taka opłata może być pobierana np. po sześciu, a nawet ośmiu godzinach pobytu dziecka w przedszkolu. Niektóre samorządy mogą całkowicie zrezygnować z tych opłat.

Jeśli na terenie gminy są różne organy prowadzące publiczne przedszkole, np. osoby fizyczne lub prawne, to opłaty są ustalane w dowolny sposób. Rząd chce, aby od 2012 roku to rada gminy określała je uchwałą. Rodzice zapłacą tyle samo za pobyt dzieci w publicznym przedszkolu. Opłaty będą jednakowe we wszystkich publicznych przedszkolach w danej gminie niezależnie od tego, jaki podmiot jest organem prowadzącym.

Dodatkowo niektórzy rodzice, np. rodzin wielodzietnych, będą mogli korzystać z ulg w postaci zwolnienia z opłat. Obecnie organy nadzorcze, wojewodowie lub sądy, kwestionowali wprowadzenie takich ulg bez podstawy prawnej.

Zmiany dla gmin

Subwencja dla przedszkoli Rząd, nakładając na gminy obowiązek przyjmowania czterolatków do przeszkoli, chce objąć zarówno dzieci pięcioletnie, jak i czteroletnie subwencją. Obecnie budżet nie finansuje pobytu dzieci w przedszkolu – to zadanie gmin. Subwencja ma być przyznawana w przeliczeniu na przedszkolaka. Gminy mają ją dostać w dwóch etapach. Pierwszą część, od września 2014 r., za dzieci pięcioletnie, drugą za młodsze – od września 2016 r. Budżet wyda na to w latach 2014 – 2016 3,4 mld zł.

– Zobowiązanie gmin do przyjmowania czterolatków powinno być równoznaczne z przekazaniem im subwencji – mówi Marek Olszewski, wójt gminy Lubicz, wiceprzewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP.

Jego zdaniem bez takich zmian prawo rodziców do miejsca w przedszkolu będzie fikcją.

Dowóz do szkoły bez limitu Samorządy będą mogły od 2012 roku organizować transport dzieci do szkół nawet, gdy nie mają ustawowego obowiązku. Obecnie jeśli droga uczniów klas I – IV z domu do najbliższej podstawówki przekracza trzy kilometry, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka. A w przypadku klas V – VI – cztery kilometry. Gminom, które organizowały dowóz, mimo że ta odległość była mniejsza, regionalne izby obrachunkowe zarzucały niegospodarność.

– Nasza kontrola dotyczy zgodności z przepisami i jeśli gmina organizowała dowóz uczniów, mimo że nie ma takiego obowiązku, to w trakcie kontroli kwestionowaliśmy wydatki na ten cel – potwierdza Grażyna Wróblewska, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu.