Pracodawca może skierować pracownika na studia lub zgodzić się na podjęcie przez pracownika dodatkowego kształcenia. Tylko wówczas ma wobec niego określone prawem obowiązki.
Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Jeśli taka sytuacja ma miejsce (tj. pracodawca akceptuje prośbę pracownika o dofinansowanie nauki lub sam kieruje pracownika do określonej szkoły) to przepisy kodeksu pracy wskazują warunki minimalne, na jakich udział pracodawcy w dokształcaniu pracownika ma się odbywać.
Dotyczy to m.in. urlopów szkoleniowych, zwalniania pracownika z całości lub części dnia pracy, a także ustalenie, że za czas nieobecności pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia).
Wyrażenie zgody na dodatkowe kształcenie może mieć dowolną formę, a więc pisemną lub ustną. Ze względów dowodowych wskazane jest jednak uzyskanie potwierdzenia inicjatywy pracodawcy lub jego zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych na piśmie.
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych (art. 94 pkt 6 k.p.). Nie oznacza to jednak, że pracownikowi służy jakiekolwiek roszczenie o skierowanie na studia lub wyrażenie zgody na podjęcie dodatkowej nauki.
PRZYKŁAD
Jednorazowe pokrycie przez firmę kosztu dojazdu pracownika na zajęcia
Pracownik przed podjęciem zatrudnienia rozpoczął studia podyplomowe. Pracodawca zawierając umowę o pracę wiedział o tym, ale nie zobowiązywał się do udziału w kosztach jego dokształcania. Na prośbę podwładnego firma zwróciła mu koszt jednokrotnego dojazdu do miejscowości, w której odbywała się nauka. Pracownik uznał tę okoliczność za zgodę na studia i zwrócił się o ustalenie zasad pokrywania przez firmę części kosztów nauki. Pracodawca odmówił. Jakkolwiek zgoda pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych może mieć dowolną formę, to jednak nie może być wątpliwości, że taka zgoda rzeczywiście nastąpiła. Jednokrotne przyznanie pracownikowi zwrotu kosztów dojazdu na uczelnię nie przesądza o wyrażeniu przez pracodawcę zgody na kształcenie. Powinno to być rozpatrywane w kontekście wszystkich okoliczności, które towarzyszyły pokryciu części wydatków na kształcenie. W ostateczności oceny zasadności żądania pracownika może dokonać sąd.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 1031 – 1036 ustawy z 26 czerwca 1974 – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94, z późn. zm.).