Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego, niekorzystający z tego urlopu, może wystąpić do pracodawcy o obniżenia wymiaru czasu pracy. Taka zmiana może nastąpić do wysokości nie niższej niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu.
Pracownica kilka miesięcy temu złożyła pracodawcy wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy na okres 1,5 roku. Obecnie w wychowaniu dziecka pracownicy pomaga jej teściowa. Pracownica chce zrezygnować z prawa do obniżonego wcześniej wymiaru czasu pracy..
Kodeks pracy określa moment, w którym zatrudniony powinien taki wniosek złożyć – na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Przepisy nie regulują natomiast sytuacji rezygnacji z tego uprawnienia przez pracownika. Jeśli stosować w tym zakresie przepisy prawa cywilnego dotyczące oświadczeń woli (wniosek pracownika składany na podstawie art. 1867 k.p. zmierza do określonej zmiany warunków umowy o pracę, a zatem stanowi oświadczenie woli), to należałoby dojść do wniosku, że pracownik nie ma uprawnienia do wcześniejszej rezygnacji ze swego uprawnienia. Należy jednak tutaj uwzględnić specyfikę prawa pracy. Zauważyć trzeba, że przepisy prawa pracy dają pracownikowi np. możliwość zrezygnowania z urlopu wychowawczego po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – najpóźniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy. Ponieważ urlop wychowawczy jest w swych skutkach prawnych uprawnieniem dalej idącym (szerszym) aniżeli obniżenie wymiaru czasu pracy, zatem trzeba uznać, że skoro pracownikowi zostało przyznane uprawnienie szersze (do zakończenia dalszego trwania urlopu wychowawczego), to tym bardziej powinien on móc skorzystać z uprawnienia wywołującego skutek mniejszy (rezygnacji z obniżenia wymiaru czasu pracy). Stosując analogię do urlopu wychowawczego oraz mając na uwadze cel – prawo pracownika do obniżenia wymiaru czasu pracy – należy przyjąć, że pracownik, który złożył wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy, może zrezygnować z obniżenia wymiaru czasu pracy bez zgody pracodawcy. Powinien go jednak o swoim zamiarze zawiadomić, najpóźniej na 30 dni przed terminem planowanego powrotu do poprzednich warunków pracy (poprzedniego wymiaru czasu pracy). Oczywiście zawsze możliwy jest powrót do poprzedniego (pełnego) wymiaru czasu pracy nawet z dnia na dzień, jeśli firma na to wyrazi zgodę.
Podstawa prawna
Art. 1863 i 1867 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).