Pracownik może cztery razy w ciągu roku kalendarzowego skorzystać z urlopu na żądanie bez względu na obowiązujący go system i wymiar czasu pracy.
Pracownik pracuje na pół etatu (od poniedziałku do piątku codziennie przez 4 godziny). Twierdzi on, że skoro urlopu udziela się w dniach, a jeden dzień odpowiada ośmiu godzinom pracy, to należą mu się 32 godziny takiego urlopu (4 dni x 8 godzin). Domaga się udzielenia ośmiu dni takiego urlopu.
Urlopu wypoczynkowego (takim urlopem jest również urlop na żądanie) udziela się w dniach, ale rozlicza go w godzinach. Zasadniczo (kodeksowo) przy udzielaniu urlopu jeden jego dzień odpowiada ośmiu godzinom pracy. Zatem wymiar urlopu pracownika zatrudnionego na pełny etat może wynosić 208 godzin (26 dni urlopu x 8 godzin) albo 160 godzin (20 dni urlopu x 8 godzin). Udzielając urlopu, pracodawca odlicza od określonego jego wymiaru faktyczną liczbę godzin‚ którą pracownik miałby przepracować w dniach‚ na które przypada urlop.
Nie ma w kodeksie pracy przepisu, który dawałby podstawę do proporcjonalnego (odpowiednio do wymiaru czasu pracy pracownika) ustalenia liczby dni urlopu na żądanie (w przypadku 1/2 etatu nie cztery dni, a dwa dni). Zatem pracownikowi zatrudnionemu na pół etatu także przysługują cztery dni urlopu na żądanie. Nie można jednak uznać, że cztery dni takiego urlopu zawsze oznaczają 32 godziny.
Może się okazać, że – w zależności od systemu i rozkładu oraz wymiaru czasu pracy danego pracownika – liczba godzin udzielonego urlopu na żądanie może być różna. Większa będzie u pracownika zatrudnionego np. w równoważnym systemie czasu pracy przy pilnowaniu przy wydłużonym do 24 godzin dobowym wymiarze czasu pracy, a krótsza w przypadku pracownika zatrudnionego na część etatu. Nie jest to sytuacja do końca prawidłowa.
Jednak gorsze skutki przynosi zastosowanie interpretacji, zgodnie z którą skoro urlopu udziela się w dniach, a jeden dzień odpowiada ośmiu godzinom, to cztery dni urlopu na żądanie oznaczają zawsze prawo do wykorzystania 32 godzin takiego urlopu (4 dni x 8 godzin).
Względy celowościowe przemawiają zatem za przyjęciem, że pracownik (bez względu na obowiązujący go system i wymiar czasu pracy) może w ciągu roku kalendarzowego cztery razy skorzystać z urlopu na żądanie bez względu również na to, ile godzin danego dnia, w którym korzysta z urlopu, miał pracować.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 1542 par. 1 i 2 oraz art. 1672 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).