O tym, czy więzień wymaga leczenia, decyduje kierownik zakładu opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności lub lekarz więziennej służby zdrowia.
W placówkach zdrowia wydzielonych dla osób pozbawionych wolności udzielane są świadczenia zdrowotne związane m.in. z badaniem, leczeniem, rehabilitacją czy opieką nad kobietą w ciąży.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie leczenia więźniów, które weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, czyli 3 stycznia tego roku, w uzasadnionych przypadkach świadczenia zdrowotne mogą być im udzielone poza wyznaczonymi placówkami. Jest to możliwe m.in. w sytuacji gdy jest to podyktowane koniecznością natychmiastowego podjęcia leczenia bo występuje zagrożenia zdrowia lub życia. W szpitalu ogólnodostępnym więzień może być leczony również wtedy, gdy przebywa na przepustce.
Zgodnie z przepisami osoby pozbawione wolności muszą wykonywać badania wstępne, okresowe i kontrolne. Te pierwsze są wykonywane w ciągu 3 dni roboczych od momentu przyjęcia do zakładu karnego. Po 14 dniach musi być wykonane zdjęcie klatki piersiowej oraz badanie dentystyczne. Badania okresowe są wykonywane raz na dwa lata. Natomiast kontrolne przed przetransportowaniem lub zwolnieniem więźnia z zakładu karnego.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 23 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania świadczeń zdrowotnych osobom pozbawionym wolności przez zakłady opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności (Dz.U. z 2011 r. nr 1, poz. 2).