Wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników nie będzie już zależeć od ceny kwintala żyta. Od nowego roku wielkość ta jest ustalana ryczałtowo bez względu na wielkość gospodarstwa.
Od 1 stycznia 2011 roku obowiązują zmienione zasady ustalania wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne za rolników i domowników. Powodem ich wprowadzenia były spadające ceny żyta.
W efekcie na konto NFZ w ostatnim okresie wpływało coraz mniej środków. Dodatkowym argumentem przeciwko dalszemu uzależnianiu kosztów leczenia od ceny żyta było to, że tak naprawdę koszty leczenia rolników nie mają żadnego związku z cenami produktów rolnych.
Po zmianach podstawą do ustalania miesięcznej wielkości składki za ubezpieczonych rolników jest 1/12 dotacji z budżetu państwa przeznaczonej na składki na ubezpieczenie zdrowotne za rolników. W tym roku kwota dotacji będzie wynosiła rocznie 1,86 mld zł, a więc została utrzymana na poziomie roku ubiegłego. W efekcie ujednolicona została kwota dotacji przypadająca na jednego rolnika. W praktyce więc wysokość składki rolniczej za każdego rolnika bez względu na wielkość gospodarstwa będzie taka sama. Eksperci zwracają uwagę, że to i tak lepsze rozwiązanie niż zasady obowiązujące do końca grudnia 2010 r. Na ich podstawie wysokość składki zdrowotnej wpłacana przez KRUS za konkretnego rolnika była bowiem uzależniona od powierzchni posiadanego gospodarstwa i ceny kwintala żyta. W praktyce oznaczało to, że składka zdrowotna za rolnika posiadającego 50 ha byłą wyższa niż właściciela mającego 2 ha.
Z ostatniego komunikatu wydanego przez KRUS wynika, że od 1 listopada 2010 roku składka zdrowotna liczona od kwintala żyta wynosiła 18,82 zł. Wielkość ta była mnożona przez liczbę hektarów przeliczeniowych, czyli im większe gospodarstwo, tym większa dopłata. Zmiana przepisów nie rozwiąże jednak problemu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 26 października 2010 roku (sygn. akt. K 58/07). Uznanie, że art. 86 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych jest niezgodny z ustawą zasadniczą, powoduje, że budżet państwa nie będzie mógł dalej finansować rolnikom składek na ubezpieczenie zdrowotne (Dz. U. nr 205, poz. 1363). Z tego też powodu konieczne jest przygotowanie przez rząd nowego projektu ustawy. Nowe rozwiązania muszą wejść w życie w lutym 2012 roku.