Rada miasta, ustalając zasady odpłatności za pobyt w noclegowni dla bezdomnych, nie może ograniczać katalogu świadczeniobiorców wyłącznie do osób legitymujących się zameldowaniem na pobyt stały.
Czytelniczka jest mieszkanką gminy, w której organ stanowiący ustalił w uchwale, że pomoc w formie nieodpłatnego tymczasowego noclegu w noclegowni przysługuje osobom bezdomnym, których ostatnim miejscem zameldowania na pobyt stały jest miasto, w którym mieści się noclegownia.
– Czy uchwała ta jest zgodna z prawem – pyta pani Anna z województwa zachodniopomorskiego.
Rada miasta, ustalając zasady odpłatności za pobyt w noclegowni dla bezdomnych, nie może ograniczać katalogu świadczeniobiorców wyłącznie do osób legitymujących się zameldowaniem na pobyt stały.
Przepis tej treści jest bowiem sprzeczny z brzmieniem art. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Tak stwierdził wojewoda lubuski w rozstrzygnięciu nadzorczym z 28 lipca 2010 r. (NK.I.IWit 0911-1-25/10).
W uzasadnieniu wskazał, że w myśl powyższego przepisu mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Definiując pojęcie gminy, ustawodawca posługuje się jedynie dwoma kryteriami: terytorium oraz mieszkańca gminy, czyli osoby stale zamieszkującej na jej terenie, ale nie zameldowanej w niej na stałe.
Zdaniem wojewody kryterium zameldowania byłoby pozbawione racji bytu, gdyż wiele osób zamieszkuje przecież obszar gminy i nie ma meldunku na jej terenie. Nie oznacza to jednak, że osoby te nie należą do lokalnej społeczności.
Ponadto organ nadzoru podkreślił, iż ustawodawca w art. 1 ustawy o samorządzie gminnym nie ograniczył zamieszkiwania na terenie gminy jakimikolwiek ramami czasowymi.
Wprawdzie na prawną konstrukcję miejsca zamieszkania składają się dwa elementy: przebywanie w sensie fizycznym w określonej miejscowości oraz wola, zamiar stałego pobytu, jednakże o stałości pobytu osoby fizycznej na danym terytorium decyduje przede wszystkim takie przebywanie tej osoby, które ma cechy założenia tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów. Tym samym nie odwołuje się ono do kryterium czasowości pobytu.
Wprowadzenie ograniczenia katalogu świadczeniobiorców wyłącznie do osób legitymujących się zameldowaniem na pobyt stały godzi ponadto w zasadę równości wszystkich podmiotów wobec prawa, proklamowaną w art. 32 konstytucji stanowiącym, że wszyscy są wobec prawa równi.
Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym, z jakiejkolwiek przyczyny.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubuskiego z 28 lipca 2010 r. (NK.I.IWit 0911-1-25/10, NZS 2010/5/95).