W zadaniowym systemie czasu pracy wyznaczone czynności muszą się mieścić w 8 godzinach na dobę i 40 tygodniowo. Zlecenie zadań, których wykonanie w tym czasie jest niemożliwe, może być uznane za pracę w nadgodzinach.
Zatrudniony w zadaniowym systemie czasu pracy ze względu na brak umiejętności organizacyjnych pracuje codziennie kilkanaście godzin. Jeśli praca jest możliwa do wykonania w normalnym czasie pracy, firma w żaden sposób nie odpowiada za przedłużony czas pracy.
Zadaniowy czas pracy można wprowadzić, gdy ze względu na rodzaj pracy lub jej organizację albo miejsce wykonywanie pracy, czasu pracy pracowników nie można wymierzyć w godzinach, lecz wymiarem zadań, jakie pracownik ma wykonywać (art. 140 k.p.). Zadania te powinny być możliwe do wykonania w normalnym czasie pracy, tj. nieprzekraczającym ośmiu godzin na dobę i średnio 40 godzin tygodniowo (art. 129 k.p.). Nie jest to zatem nienormowany czas pracy, jak się go często potocznie określa. Pracownika dotyczy także 11-godzinny odpoczynek dobowy, 35-godzinny odpoczynek tygodniowy oraz zasadę 5-dniowego tygodnia pracy.

Kiedy można wprowadzić

Stosowanie tego systemu czasu pracy jest dopuszczalne jedynie w uzasadnionych przypadkach, np. gdy znacznie utrudnione jest precyzyjne określenie momentu rozpoczęcia i zakończenia pracy, np. zatrudnia się tak przedstawicieli handlowych czy dziennikarzy. Natomiast nie można tego systemu wprowadzić, gdy pracownik przez cały czas wykonywania pracy pozostaje w zakładzie pracy pod bezpośrednim nadzorem przełożonego oraz w przypadku pracy wysoko skooperowanej (np. przy taśmie produkcyjnej). Nie można także stosować wobec pracowników młodocianych.
W przypadku części etatu, należy podwładnemu wyznaczyć odpowiednio mniej zadań.

Ustalenie rozkładu

Przy tym systemie pracownik samodzielnie ustala rozkład swojego czasu pracy. Rozkład może też wynikać z ogólnych wskazań pracodawcy, ale nie może zostać ściśle przez niego określony. Konsekwencją tego jest możliwość wyrównywania dłuższego czasu pracy w jednym okresie skróceniem czasu pracy w innym. Dlatego zasadniczo w tym systemie pracownicy nie mają prawa do dodatkowej płacy za nadgodziny, w żadnej formie, nawet zryczałtowanej.
Pracodawca ma obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy pracowników zatrudnionych w systemie zadaniowym, z zastrzeżeniem, że nie ewidencjonuje się godzin pracy (art. 149 par. 2 k.p.). Ewidencjonuje się zatem dni pracy oraz nieobecności w pracy.

Wprowadzenie systemu

System zadaniowego czasu pracy wprowadza się tak jak każdy inny system (regulamin pracy, układ zbiorowy, obwieszczenie). Dopiero po tym pracodawca może zatrudnić w systemie zadaniowym nowego albo dotychczasowego pracownika.
Polega to na ustaleniu wymiaru zadań. Pracodawca musi również określić, po porozumieniu z pracownikiem, czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, wynikający z art. 129 k.p. Wskazanie zadań, których wykonanie w normalnym czasie pracy jest niemożliwe, jest równoznaczne ze zleceniem pracy w nadgodzinach. Pracownik ma wtedy prawo do rekompensaty za nadgodziny (wyrok SN z 12 czerwca 1997 r., I PKN 204/97, OSNAPiUS z 1998 r. nr 10, poz. 290). Ponadto za nadgodziny płaci się, jeżeli wynikały one z konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii.
Określenie „po porozumieniu z pracownikiem” oznacza uzyskanie opinii pracownika, a nie zgody. W żadnym wypadku ustalenie to nie może mieć formy rozkładu czasu pracy. Pracodawca może natomiast wskazać pewien przedział czasowy, w którym praca powinna być wykonywana, np. przed południem lub zobowiązać pracownika do stawiania się w siedzibie firmy w określonych dniach i godzinach.

Porozumienie stron

Przepisy nie określają formy porozumienia. Ze względów dowodowych wskazana jest pisemna. Warto też sporządzić dokument odrębny od umowy o pracę. Określenie zadań w umowie o pracę powoduje, że można je zmienić jedynie w drodze porozumienia zmieniającego albo wypowiedzenia zmieniającego. Nie należy także określać zadań w regulaminie pracy czy obwieszczeniu. Każda ich modyfikacja byłaby możliwa jedynie w wyniku zmiany ww. aktów.
PRZYKŁAD
W ramach zadaniowego czasu pracy firma nie może zlecać za dużo zadań
Firma postanowiła zaoszczędzić i zwolniła połowę serwisantów. Pozostałym określono zadania w taki sposób, że jeden serwisant miał wykonywać zadania dwóch. W efekcie pracowali oni stale w nadgodzinach. Jeden z nich zmienił pracę, po czym wystąpił do sądu pracy o rekompensatę pracy w nadgodzinach.