Dni wolne na poszukiwanie pracy przysługują pracownikowi tylko w okresie co najmniej dwutygodniowego okresu wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę.
Pracownik wypowiedział umowę o pracę za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia z zamiarem podjęcia innej pracy. Jednak oferta stała się nieaktualna i pracownik wystąpił z wnioskiem do pracodawcy o udzielenie mu trzech dni wolnych na poszukiwanie pracy. Firma odmówiła udzielenia tego zwolnienia.
Dni wolne na poszukiwanie nowej pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, przysługują mu tylko wtedy, gdy inicjatorem wypowiedzenia umowy o pracę jest pracodawca. Jest to bowiem uprawnienie, które ma ułatwić pracownikowi poszukanie nowego zatrudnienia, a z reguły taka potrzeba nie zachodzi, gdy pracownik sam dokonuje wypowiedzenia, mając określone plany na przyszłość.

Okres wypowiedzenia

Kodeks pracy uzależnia prawo do zwolnienia od minimalnej długości przysługującego pracownikowi okresu wypowiedzenia. Dni wolne należą się bowiem tylko wtedy, gdy okres dokonanego przez pracodawcę wypowiedzenia wynosi co najmniej dwa tygodnie.
Zwolnienie nie przysługuje więc pracownikowi zatrudnionemu na okres próbny krótszy niż trzy miesięcy oraz na czas zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, nawet jeśli wypowiedzenia tych umów dokonuje pracodawca.

Liczba dni wolnych

Wymiar zwolnienia w celu poszukiwania nowego zatrudnienia różnicowany jest ze względu na długość przysługującego pracownikowi okresu wypowiedzenia. Inne okoliczności, takie choćby jak staż pracy pracownika czy wymiar czasu pracy, w którym jest zatrudniony, nie mają wpływu na wymiar tego zwolnienia.
Z dłuższym okresem wypowiedzenia wiąże się większa liczba dni wolnych. I tak zwolnienie to wynosi 2 dni robocze – w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia oraz 3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia.
Prawo do trzydniowego zwolnienia na poszukiwanie nowej pracy przysługuje także pracownikowi w przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia w trybie art. 361 par. 1 k.p., gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracownika.

Terminy na wykorzystanie

Dni wolne przysługujące w trakcie wypowiedzenia mają charakter celowy i od woli oraz potrzeb pracownika zależy, czy chce z nich skorzystać. Jeżeli jednak podwładny nie wykorzysta tych dni wolnych w naturze, nie będzie mu przysługiwał za nie równoważnik pieniężny. Jako dobrą praktykę należy natomiast uznać poinformowanie pracownika przez pracodawcę o przysługującym mu uprawnieniu.
Wprawdzie kodeks pracy nie wypowiada się w kwestii terminów wykorzystania dni wolnych na poszukiwanie nowego zatrudnienia, to jednak nie ulega wątpliwości, że pracownik może o nie wnioskować tylko w okresie wypowiedzenia. Ponadto, dokładne dni korzystania ze zwolnienia powinny być uzgodnione przez strony.
Nie powinno również budzić wątpliwości, że zwolnienie od pracy może być udzielone pracownikowi jedynie na dni, które są dla niego dniami pracy. Zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektoratu Pracy z 8 marca 2010 r. (GPP-517-4560-17-1/10/PE/RP), przy udzielaniu tego zwolnienia należy spośród wszystkich dni roboczych wyłączyć te dni, w które pracownik nie świadczy pracy zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy.
PRZYKŁAD
Firma nie może nie udzielić pracownikowi zwolnienia, gdy mu ono przysługuje
Pracownik w okresie wypowiedzenia zwrócił się do pracodawcy o wystawienie mu referencji w celu przedłożenia ich w nowej firmie. Po dwóch tygodniach pracownik złożył wniosek o udzielenie mu trzech dni wolnych na poszukiwanie pracy. Pracodawca odmówił ich udzielania uznając, że pracownik znalazł już zatrudnienie. Nie ulega wątpliwości, że celem zwolnienia pracownika od pracy w okresie wypowiedzenia jest poszukiwanie przez niego nowego zatrudnienia. Nie można jednak wysnuć z tego wniosku, że podwładny, który poczynił już starania w celu podjęcia nowej pracy nie ma prawa do dni wolnych. Pracownik może bowiem prowadzić kilkakrotnie rozmowy z potencjalnymi pracodawcami oraz konfrontować otrzymane oferty z innymi ofertami na rynku pracy w celu wybrania najkorzystniejszej z nich. Pracodawca nie może wymagać od pracownika potwierdzenia, na co konkretnie wykorzystał zwolnienie ani tym bardziej informowania o stopniu zaawansowania jego działań związanych z poszukiwaniem nowego zatrudnienia.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 37 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).