Każdy pracownik samorządowy za dodatkową pracę może otrzymać dodatek specjalny. Nie jest on zarezerwowany wyłącznie do wskazanych bezpośrednio w ustawie wójtów, prezydentów miast, starostów czy marszałków.
Na pensje osoby zatrudnionej w gminie składa się wynagrodzenie zasadnicze, dodatek za wieloletnią pracę, nagroda jubileuszowa oraz jednorazowa odprawa w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. Do tego dochodzi jeszcze tzw. trzynastka. Część pracowników może mieć powiększoną pensję o tzw. dodatek funkcyjny i specjalny.
Obowiązująca od 1 stycznia 2009 r. ustawa o pracownikach samorządowych wskazuje, że ten ostatni przysługuje wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), staroście oraz marszałkowi województwa. Szefowie urzędów wciąż jednak mają wątpliwości, czy ten katalog jest zamknięty.
Ustawa jednoznacznie rozstrzyga, że pierwszy z tych dodatków, czyli funkcyjny, może być wypłacony jedynie kadrze kierowniczej. Takiej jasności nie ma w sprawie przyznawnia drugiego.
– Mieliśmy wątpliwość, czy zastępca prezydenta lub skarbnik może otrzymać dodatek specjalny, ponieważ nowa ustawa nie wymienia tych stanowisk – mówi Marta Pieczka, sekretarz Urzędu Miasta Oświęcim.
Według niej ustawodawca jednak nie miał chyba zamiaru ograniczać liczby stanowisk uprawnionych do otrzymania dodatku specjalnego, który przysługuje nie za funkcje, ale za dodatkową pracę. O interpretację zwróciliśmy się do kancelarii premiera, gdzie ustawa była tworzona.
Ze stanowiska kancelarii wynika, że zgodnie z art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458) dodatek specjalny pracodawca samorządowy może przyznać pracownikom niezależnie od podstawy zatrudnienia. Może więc być wypłacany nie tylko szeregowym pracownikom, ale także tym, z którymi stosunek pracy nawiązano na podstawie wyboru lub powołania, tj. wicemarszałek, zastępca wójta, burmistrza, prezydenta miasta, skarbnik województwa. Dodatek ten może być przyznany z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań.
– Jest to dodatek o charakterze fakultatywnym, o jego przyznaniu decyduje wola pracodawcy. Również w kwestii wysokości tego dodatku pracodawcy została pozostawiona swoboda działania, co jest istotne ze względu na różną kondycję finansową jednostek samorządu terytorialnego – wyjaśnia Małgorzata Terlikowska, radca prezesa Rady Ministrów z departamentu prawnego KPRM.
Podkreśla, że pracodawca samorządowy w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie powołania i wyboru ma możliwość indywidualnego przyznania dodatku w indywidualnie określonej wysokości w zależności np. od stopnia trudności powierzonych dodatkowych zadań lub intensywności zwiększonych obowiązków.
PRZYKŁAD
Dodatek może być wypłacony za opracowanie strategii
Wójt gminy powołał dwóch zastępców. Będą otrzymywać maksymalne wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny. Wójt zobowiązał jednego z nich do opracowania strategii rozwoju edukacji na terenie gminy. Czy zastępca wójta może też otrzymać dodatek specjalny za przyznanie dodatkowych obowiązków?
Wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny zastępcy wójta przysługuje obligatoryjnie. Minimalną i maksymalną ich stawkę określa rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. nr 50, poz. 398 z późn. zm.). Określa też ono wysokość dodatku specjalnego dla wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów oraz marszałków województw. Nie wskazuje jednak jego wysokości np. dla ich zastępców. Dlatego dla pozostałych pracowników samorządowych, w tym zastępcy wójta, można określić wysokość dodatku np. w regulaminie wewnętrznym. Jest on przyznawany na czas wykonywania określonego zadania.