20 września 2007 r. pełnomocnik pracownika - jego żona - wniosła do sądu I instancji powództwo o zapłatę odszkodowania w wysokości 14 964 zł z tytułu nieprawidłowego rozwiązania stosunku pracy. Po oddaleniu powództwa i podtrzymaniu takiego orzeczenia przez sąd II instancji pełnomocnik złożył skargę kasacyjną od wyroku sądu II instancji. 28 grudnia 2007 r. sąd ten wydał postanowienie o zwrocie skargi bez wezwania do uzupełnienia jej braków. Czy powyższe działanie sądu jest zgodne z prawem?

W opisywanej sytuacji sąd II instancji postąpił prawidłowo. Skarga kasacyjna nie może być bowiem wniesiona przez pełnomocnika, którym jest małżonka strony. Skutkiem naruszenia tego zakazu jest zwrot skargi już na etapie jej badania przez sąd II instancji. Zgodnie bowiem z art. 3981 par. 1 k.p.c. od wydanego przez sąd II instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie strona, prokurator generalny lub rzecznik praw obywatelskich może wnieść skargę kasacyjną do SN. Wniesienie skargi przez stronę wyłącza w zaskarżonym zakresie wniesienie skargi kasacyjnej przez prokuratora generalnego lub rzecznika praw obywatelskich. W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych skarga jest niedopuszczalna, jeżeli wartość zaskarżenia jest niższa niż 10 tys. zł. Skarga jest niedopuszczalna także w sprawach dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz w sprawach o deputaty lub ich ekwiwalent, a także rozpoznanych w postępowaniu uproszczonym.
Podstawą skargi nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Powinna ona zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie oraz wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia i zmiany. Ponadto powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majątkowe powinna zawierać również oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. Skargę należy wnieść do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie dwóch miesięcy od dnia jego doręczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej. I już na tym etapie jest możliwa procesowa reakcja sądu na braki w umocowaniu osoby wnoszącej skargę. Należy wskazać, że postanowienie o przyjęciu skargi kasacyjnej do rozpoznania oraz postanowienie o odmowie jej przyjęcia do rozpoznania nie podlegają zaskarżeniu. Od 16 czerwca 2007 r. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 30 maja 2007 r. (sygn. akt SK 68/06, OTK-A 2007/6/53) postanowienie o odmowie przyjęcia skargi wymaga uzasadnienia.
Stronę działającą w II instancji bez adwokata lub radcy prawnego sąd ma obowiązek pouczyć o treści przepisów o obowiązkowym zastępstwie i o skutkach niezastosowania się do nich. Skarga kasacyjna wniesiona samodzielnie przez stronę bądź w jej imieniu przez pełnomocnika niebędącego adwokatem lub radcą prawnym zostanie zwrócona bez wezwania do usunięcia braków (art. 130 par. 5 k.p.c.).
Tak więc w postępowaniu przed SN obowiązuje przymus adwokacko-radcowski. Skarga kasacyjna wniesiona przez małżonka pracownika zostanie zwrócona bez wezwania do usunięcia braków.
ADAM MALINOWSKI
radca prawny
PODSTAWA PRAWNA
Art. 130 par. 5 oraz art. 3981 par. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).