Pracodawca informuje pracowników o prawie wyboru członków rady na 60 dni przed upływem kadencji organu aktualnie funkcjonującego.
Pracodawca przekazał przedstawicielom pracowników projekt regulaminu wyborów. Strony w terminie 30 dni doszły do porozumienia co do większości punktów, poza jednym dotyczącym liczby członków komisji wyborczej. W takiej sytuacji pracodawca ustalając treść regulaminu, jest zobowiązany do uwzględnienia uzgodnionej z przedstawicielami pracowników wersji regulaminu. Samodzielnie może zadecydować jedynie o liczbie członków komisji wyborczej.
Wybory członków rady pracowników przeprowadza komisja wyborcza. Jej skład, zasady powoływania oraz tryb działania określa regulamin. W praktyce regulamin ten określa się mianem regulaminu wyborów lub opisowo, np. jako regulamin ustanawiający skład i zasady powoływania oraz tryb działania komisji wyborczej do wyboru rad pracowników.

Tryb uzgodnień

Przy każdorazowym wyborze rady pracowników należy opracować nowy regulamin. Można posłużyć się treścią wcześniejszych regulaminów, ale nie może być to ten sam akt. Może jedynie wskazać, że ten sam regulamin mógłby być zastosowany w przypadku konieczności uzupełnienia składu rady – przy wyborach uzupełniających.
Regulamin jest ustalany przez pracodawcę, ale musi być uzgodniony z pracownikami wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Należy zaznaczyć, że wyboru tych pracowników nie dokonuje pracodawca, lecz załoga. Mają być to bowiem demokratycznie powołani przedstawiciele pracowników, a nie pracownicy wskazani przez pracodawcę. Tryb wyboru tych pracowników nie jest sformalizowany i załoga może ustalić własne zasady ich wyłonienia. Zatem mogą one różnie wyglądać u poszczególnych pracodawców. Dobrze byłoby, gdyby zasady te zostały ustalone wcześniej i stały się czytelną procedurą obowiązującą u danego pracodawcy. Tryb wyborów powinien opierać się na procedurze autonomicznej, niezależnej od pracodawcy. Jednocześnie powinna być ona powszechna, tak by prawo ich wyłonienia przysługiwało załodze, a nie jakiejś jej części. Nic nie stoi na przeszkodzie, by przedstawicielami pracowników byli jednocześnie członkowie czy nawet przewodniczący związków zawodowych, jednak o tym może zadecydować załoga.
Warto zaznaczyć, że przedstawicieli ma być więcej niż jeden. Zatem niewystarczające będzie wybranie do uzgodnienia regulaminu wyborów tylko jednego przedstawiciela.

W ciągu 30 dni

Na uzgodnienie regulaminu przedstawiciele pracowników i pracodawca mają 30 dni. Termin ten liczony jest od dnia przekazania jego treści przez pracodawcę. Oznacza to, że wstępną wersję regulaminu wyborów opracowuje i ma obowiązek przedłożenia przedstawicielom pracowników pracodawca.
W terminie 30 dni pracodawca z pracownikami powinni uzgodnić satysfakcjonującą ich wersję regulaminu. Jeżeli nie dojdą do porozumienia w tej sprawie, po upływie 30 dni regulamin ustala pracodawca, uwzględniając wcześniejsze porozumienia dokonane w trakcie jego uzgadniania.

Ustalony zakres

Strony podczas uzgodnień powinny wskazać zakres postanowień regulaminu, co do którego nie ma rozbieżności, oraz te postanowienia, co do których nie doszły do porozumienia. Najlepszym sposobem udowodnienia tego będzie protokołowanie negocjacji lub – w przypadku gdy nie dochodzi do bezpośrednich spotkań – wskazywanie, co do których punktów strony są zgodne. Tylko wtedy, gdy będzie to udokumentowane we wskazany sposób, możliwe będzie uwzględnienie przez pracodawcę powziętych podczas negocjacji ustaleń.
Pracodawca naruszy przepisy prawa, gdy mimo wcześniejszego uzgodnienia przez strony określonych zagadnień w ostatecznej wersji regulaminu zmieni ich treść.
Pomimo że w zakresie kształtowania treści regulaminu wyborów pracodawca ma dużą swobodę, nie oznacza to, że w regulaminie może uwzględniać postanowienia wygodne jedynie dla niego. Regulamin musi być przede wszystkim zgodny z przepisami prawa. W przypadku gdyby modyfikował przepisy ustawowe w tym zakresie, nie będzie ważny, a w miejsce tych postanowień należy zastosować odpowiedni przepis ustawy.
PRZYKŁAD
Zmiana ustawy regulacji powoduje nieważność zapisów regulaminu
Pracodawca zatrudnia 100 pracowników, powinno być więc wyłonionych 3 członków rady pracowników. W regulaminie wyborów pracodawca pomimo sprzeciwu pracowników wskazał, że mają oni prawo wyboru wyłącznie jednego kandydata. Takie zawężenie możliwości głosowania jest niezgodne z prawem i w tym zakresie regulamin narusza przepisy ustawy. Jest zatem nieważny. Pracodawca popełnia natomiast wykroczenie, bowiem uniemożliwia wybór rady pracowników zgodnie z prawem.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 3, 9, 10, 19 ustawy z 7 kwietnia 2010 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. nr 79, poz. 550 z późn. zm.).