Polski przedsiębiorca może płacić o połowę niższe składki w Wielkiej Brytanii. Właściciele firm powinni sprawdzić, jakie świadczenia przysługują im za składki.
Polski przedsiębiorca, decydując się na prowadzenie działalności gospodarczej w jednym z państw Unii Europejskiej, czasami może płacić niższe składki ubezpieczeniowe niż w Polsce. Jednak może okazać się, że świadczenia chorobowe czy emerytura są niższe niż u nas. Do części świadczeń, które należą mu się w Polsce z tytułu opłacania składek, w ogóle może nie mieć prawa. Tak wynika z raportu DGP i PricewaterhouseCoopers.
Dlatego przedsiębiorca powinien dobrze sprawdzić, zanim zdecyduje się na otwarcie biznesu na przykład w Wielkiej Brytanii, Belgii, Holandii, Szwecji i na Litwie, czyli krajach, gdzie najczęściej Polacy przenoszą biznes, nie tylko ile miesięcznie zapłaci za jego prowadzenie, ale także na jakie świadczenia i na jakich warunkach może liczyć.

Składki od biznesu

Przedsiębiorcy w Polsce płacą co najmniej 839 zł składek ubezpieczeniowych i składki zdrowotnej. Ci, którzy rozpoczynają biznes, płacą przez dwa lata niskie preferencyjne składki (350 zł) od kwoty odpowiadającej co najmniej 30 proc. płacy minimalnej. Tomasz Major, prezes Izby Pracodawców Polskich, partner zarządzający w Kancelarii Brighton & Wood zauważa, że m.in. z powodu tych kosztów coraz więcej firm, szczególnie małych, decyduje się na przeniesienie biznesu do innego kraju UE. Tam w wielu przypadkach składki są niższe niż w Polsce. Ireneusz Kladera, prezes firmy Optigen, która zajmuje się pośredniczeniem w zakładaniu firm za granicą, mówi, że nawet o połowę.
– Decydują się na to z reguły osoby prowadzące usługi księgowe, konsultingowe czy reklamowe – mówi Ireneusz Klader.
Na przykład w Szwecji firma płaci z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 28,97 proc. dochodu. Może jednak opłacać wyłącznie składkę emerytalną (10,21 proc.), jeśli spełnia między innymi określone kryteria wiekowe. Młodzi przedsiębiorcy, którzy nie ukończyli 26 lat, mogą płacić tylko 14,88 proc. dochodu. Jeśli więc firma nie wykazuje dużych dochodów, składki mogą być bardzo niskie.
– W Wielkiej Brytanii osoby pracujące na własny rachunek płacą w ramach tzw. Class 2 National Insurance składki ryczałtowo w wysokości 2,40 funta na tydzień (124,80 na rok), chyba że ich dochody nie przekraczają 5075 funtów na rok. Wówczas składek w ogóle się nie płaci – mówi Krystian Rakoniewski z PricewaterhouseCoopers.
W systemie belgijskim przedsiębiorca, który nie posiada innych źródeł przychodów, płaci składki na ubezpieczenie społeczne stanowiące 22 proc. jego dochodu, jeżeli wynosi on do 51 059 euro, a 14,16 proc. przy dochodach między 51 059 euro, a 75 246 euro. Od wyższych dochodów firma nie płaci składek.

Opieka medyczna

Niemal w każdym z wymienionych krajów, tak jak w Polsce, przedsiębiorca może korzystać ze świadczeń opieki medycznej w pełnym zakresie (Litwa, Wielka Brytania), w tym z leczenia szpitalnego i świadczeń bieżącej opieki medycznej. Czasem przysługują przedsiębiorcom także refundacje nawet do 100 proc. wartości zakupionych przez nich leków (Belgia).
W niektórych z państw płacą oni dodatkowe ubezpieczenie w celu korzystania z opieki medycznej – tak jest na przykład w Wielkiej Brytanii w przypadku leczenia dentystycznego i okulistycznego. W Holandii natomiast zakres usług medycznych zawiera się w dwóch pakietach.
– Jest tzw. pakiet podstawowy, którego zakres można rozszerzyć np. o leczenie dentystyczne za dodatkową opłatą, oraz drugi obowiązkowy pakiet, który zapewnia korzystanie z bardziej zaawansowanych usług – mówi Grzegorz Ogórek z PricewaterhouseCoopers.



Zasiłek chorobowy

W Polsce przedsiębiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni opłacania składek chorobowych. Otrzymuje zasiłek za każdy dzień zwolnienia lekarskiego, łącznie przez 182 dni w kwocie odpowiadającej 80 proc., a w szpitalu 70 proc. podstawy naliczenia składek.
W niektórych państwach (na przykład w Holandii i na Litwie) przedsiębiorcy mają prawo do zasiłku chorobowego, ale dopiero po dodatkowym opłaceniu składek chorobowych. Nie są one obowiązkowe. Różne też bywają okresy, na jakie przyznaje się zasiłek. Przykładowo w Wielkiej Brytanii zasiłek przysługuje przez 13 tygodni choroby i niezdolności do pracy z opcją przedłużenia przy spełnieniu specjalnych warunków. W Szwecji natomiast powszechnie uznawanej za państwo socjalne w okresie 450 dni można pozostawać na zasiłku aż 364 dni.
Wysokość zasiłków chorobowych może też być uzależniona od wieku uprawnionego. Na przykład w Wielkiej Brytanii zasiłek dla osób poniżej 26. roku życia wynosi mniej więcej 52 funty tygodniowo, dla osób powyżej 65 lat mniej więcej 45 funtów tygodniowo. Może też różnić się w zależności od statusu rodzinnego – np. w Belgii przedsiębiorca utrzymujący członków rodziny otrzymuje 48 euro dziennie, osoba samotna 37 euro dziennie, a przedsiębiorca pozostający w związku nieformalnym 30 euro na dzień.
W Szwecji zasiłek stanowi 80 proc. dochodów, pod warunkiem że nie przekracza on 318 000 koron szwedzkich.

Emerytura

Przedsiębiorca opłacający składki emerytalne w państwie unijnym może otrzymać emeryturę z tego państwa. W Belgii po roku opłacania składek emerytalnych od rocznego dochodu w wysokości 12 000 euro wyniesie ona około 584,92 euro na rok (osoba samotna) bądź 731,14 euro na rok (dla przedsiębiorcy będącego głową rodziny). Oczywiście po ukończeniu wieku emerytalnego.
– Po pięciu latach opłacania składek osoba samotna uzyska emeryturę roczną w wysokości około 2924,6 euro, a przedsiębiorca będący głową rodziny około 3655,7 euro rocznie – mówi Krystian Rakoniewski.
W Wielkiej Brytanii po 5 latach prowadzenia działalności i opłacania składek do brytyjskiego systemu, przedsiębiorca uzyska prawo do 5/30 podstawowej emerytury brytyjskiej, co daje mniej więcej 97,65 funta miesięcznie. W Holandii osoby między 15. a 65. rokiem życia nieprzerwanie opłacające składki do systemu holenderskiego corocznie nabywają prawo do 2 proc. docelowej emerytury. Osoba pozostająca w związku małżeńskim uzyska w ten sposób prawo do emerytury w wysokości 73,58 euro miesięcznie, natomiast 882,90 euro na rok.
Przedsiębiorcy należący do starego systemu powinni pamiętać, że okres opłacania składek w państwie unijnym jest uwzględniany przez ZUS przy wyliczaniu ich emerytury. Ten okres nie ma znaczenia dla osób, które są w nowym systemie. Jest on jednak ważny dla wszystkich ubezpieczonych ubiegających się o emeryturę minimalną. Zagraniczne okresy ubezpieczenia są doliczane do polskich okresów przy ustalaniu emerytury minimalnej. Warunkiem jej uzyskania przez kobietę jest pozostawanie przez nią 20 lat w ubezpieczeniu, a przez mężczyznę 25 lat.
Koordynacja systemów ubezpieczeniowych w UE
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na prowadzenie działalności w innym państwie unijnym, będzie płacił składki w tym państwie. Tak wynika z rozporządzenia Parlamentu i Rady (WE) nr 883/2004. Wtedy musi brać pod uwagę koszty składek na ubezpieczenia społeczne, które będzie musiał w nim ponieść.
ZUS uwzględni jednak okres ich opłacania przy wyliczaniu świadczeń w Polsce. Stanie się tak na przykład przy wyliczaniu emerytury czy renty. Tak samo postąpi zagraniczny organ rentowy – też uwzględni przy wyliczaniu świadczeń polskie okresy ubezpieczenia.