Czas zajęć świetlicowych nie może być przeznaczony na opiekę nad dziećmi dowożonymi do szkoły, a nauczyciele pracujący na stanowiskach opiekunów dzieci (w czasie przewozu do i ze szkoły) nie mogą być zatrudniani przez dyrektora szkoły. Ich pracodawcą jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.
PROBLEM
Czy nauczyciele mogą realizować tzw. zajęcia opieki świetlicowej jako opiekunowie podczas dowozu uczniów do szkoły?
MEN INFORMUJE
Od 1 września 2009 r., zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karty nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm.), w ramach tygodniowego 40-godzinnego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest m.in. realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz oraz inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów.
W ramach tych zajęć nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczny godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych w wymiarze dwóch godzin w tygodniu. W myśl par. 2 ust. 5a pkt 1 – 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz.U. z 2002 r. nr 15, poz. 142 z późn. zm.) godziny do dyspozycji dyrektora to zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów przeznaczone na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce oraz zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Zajęcia te powinny zatem wychodzić naprzeciw indywidualnym potrzebom uczniów poprzez udzielanie im pomocy w przezwyciężaniu trudności, rozwijaniu zdolności lub pogłębianiu zainteresowań, a także poprzez sprawowanie nad nimi opieki zależnie od potrzeb.
Podjęcie decyzji w kwestii, jakie zajęcia będą realizowane w szkole w ramach godzin należy do kompetencji dyrektora szkoły. Dyrektor szkoły określa także, czy praca z uczniem zdolnym lub uczniem mającym trudności w nauce powinna być prowadzona indywidualnie, czy też w określonej liczbowo grupie. Godzin tych nie można jednakże przeznaczyć na zajęcia obowiązkowe, opiekę nad uczniami podczas ich dowozu do szkoły, doraźne zastępstwa oraz nauczanie indywidualne.
Zgodnie z par. 7 ust. 1 ramowego statutu publicznej szkoły podstawowej – załącznika nr 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 61, poz. 624 z późn. zm.) świetlica jest organizowana dla uczniów, którzy muszą dłużej przebywać w szkole ze względu na czas pracy ich rodziców (prawnych opiekunów), organizację dojazdu do szkoły lub inne okoliczności wymagające zapewnienia uczniowi opieki w szkole. Zgodnie z powyższym zadania oraz funkcje świetlicy mogą być realizowane na terenie szkoły i utożsamianie świetlicy z opiekę nad dowożonymi dziećmi jest naruszeniem prawa. Szkoła nie jest zobligowana do zapewnienia opieki nad dowożonymi dziećmi. Jest to zadanie gminy.
Sieć publicznych szkół powinna być zorganizowana w sposób umożliwiający wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka, przekracza ww. odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdu środkami komunikacji publicznej. Oznacza to, że godziny, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy Karta nauczyciela, nie mogą być przeznaczane na opiekę nad dziećmi dowożonymi do szkoły, a nauczyciele pracujący na stanowiskach opiekunów dzieci nie mogą być zatrudniani przez dyrektora szkoły. Pracodawcą osób opiekujących się dziećmi dowożonymi do szkoły jest wójt i wobec tych osób nie będzie miała zastosowania ustawa Karta nauczyciela (na podstawie odpowiedzi na interpelację nr 13354).
hw