Zamiar wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę na czas nieokreślony pracodawca musi skonsultować ze związkami zawodowymi. Niezachowanie tego trybu może narazić go na przegraną w sądzie pracy.
Firma zamierza wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony. Musi więc sprawdzić, czy jest on reprezentowany przez zakładową organizację związkową, a jeśli tak, przesłać jej pisemne zawiadomienie o zamiarze zwolnienia tego pracownika wraz z podaniem przyczyny.
Pracodawca, który zamierza wypowiedzieć reprezentowanemu przez związek zawodowy pracownikowi umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, musi zachować tryb konsultacji związkowej przewidzianej w art. 38 k.p. Dotyczy to sytuacji, gdy taki pracownik przewidziany do zwolnienia jest członkiem związku zawodowego albo zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na obronę jego praw pracowniczych. Chodzi o to, aby o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadomił reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową.

Przed wypowiedzeniem

Należy podkreślić, że wypełnienie tego obowiązku stanowi wprawdzie warunek formalny, ale mający istotne znaczenie. Stanowisko wyrażone przez zakładową organizację związkową ma dla pracodawcy, co prawda, jedynie charakter opiniodawczy, jednak niezachowanie tego wymogu przez pracodawcę powoduje, że wypowiedzenie (choćby zawierało uzasadnioną przyczynę) jest niezgodne z prawem. Należy też zaznaczyć, że tryb konsultacji musi być uprzedni. Pracodawca musi to zrobić przed złożeniem pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę. Zawiadomienie zakładowej organizacji związkowej dokonane po wypowiedzeniu umowy o pracę, a nawet jednocześnie z nim, nie będzie prawidłowym wypełnieniem obowiązku konsultacji. W pisemnym zawiadomieniu skierowanym do związku zawodowego pracodawca ma obowiązek podać przyczynę zamierzonego wypowiedzenia i musi być ona taka sama jak ta, którą później wskaże pracownikowi w pisemnym wypowiedzeniu umowy o pracę.
Doręczenie zakładowej organizacji związkowej pisemnego zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę może nastąpić w każdy sposób przyjęty przez tę organizację i pracodawcę (wyrok SN z 24 lipca 2001 r., I PKN 562/00, OSNAP 2003/12/293). Jak wskazał przy tym Sąd Najwyższy w wyroku z 16 listopada 2004 r. (I PKN 39/04), pracodawca nie ma żadnego wpływu na prowadzenie dziennika korespondencji przez związek zawodowy. Brak zamieszczenia w nim potwierdzenia otrzymania zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku pracy byłby wyłącznie okolicznością obciążającą związek zawodowy, a nie pracodawcę.

Trzeba czekać 5 dni

Pracodawca musi oczekiwać na stanowisko zakładowej organizacji związkowej przez 5 dni od dnia przekazania na piśmie przyczyny uzasadniającej zamiar wypowiedzenia. Wypowiedzenie dokonane wcześniej narusza tryb określony w art. 38 k.p. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przed upływem tego okresu zakładowa organizacja związkowa sama złoży pracodawcy oświadczenie, iż nie zgłasza zastrzeżeń do zamierzonego wypowiedzenia.
Należy również zaznaczyć, że art. 38 k.p. nie ma zastosowania wówczas, gdy przepis szczególny dopuszcza wypowiedzenie tylko za zgodą zakładowej organizacji związkowej (np. w odniesieniu do działaczy związkowych).
PRZYKŁAD
Sąd przyzna odszkodowanie za różne powody wypowiedzenia
Pracodawca w zawiadomieniu o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy poinformował związek zawodowy, że przyczyną wypowiedzenia są zmiany organizacyjne w zakładzie pracy. W piśmie wypowiadającym umowę pracownikowi jako przyczynę wskazał natomiast niewłaściwe wykonywanie obowiązków pracowniczych przez pracownika i niespełnienie oczekiwań pracodawcy. Pracownik wniósł odwołanie od tego wypowiedzenia i zażądał od firmy odszkodowania. Sąd pracy uznał, że pracodawca nie dokonał prawidłowej konsultacji ze związkiem zawodowym, gdyż w wypowiedzeniu umowy wskazał inną przyczynę niż w informacji skierowanej do związku. Sąd zasądził na rzecz pracownika żądane przez niego odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę.
Podstawa prawna
Art. 38 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).