Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem, ma prawo do urlopu na warunkach macierzyńskiego. Urlop taki przysługuje pracownikowi bez względu na jego płeć. Jak rodzice adopcyjni mogą dzielić się tym urlopem?
Regulacje prawne dotyczące urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego odzwierciedlają, co do zasady, regulacje urlopu macierzyńskiego. Z tego względu art. 183 k.p. nakazuje odpowiednio stosować do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego liczne przepisy regulujące urlop macierzyński, w tym art. 180 par. 5 – 7 k.p., regulujące podział urlopu macierzyńskiego między matkę i ojca.
Przepisy art. 180 par. 5 – 7 k.p. regulujące urlop macierzyński odnoszą się do pracownicy – kobiety. Nie budzi to zdziwienia, bowiem regulują one sytuację matki, która po porodzie wymaga ochrony. Przewidują w szczególności prawo (i obowiązek) do wykorzystania co najmniej 14 tygodni urlopu i prawo do rezygnacji z pozostałej części na rzecz pracownika – ojca wychowującego dziecko.
W literaturze można odnaleźć pogląd, iż w przypadku gdy adopcji dokonują małżonkowie, wówczas analogiczne stosowanie art. 180 par. 5 k.p. wymaga, aby urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego udzielało się najpierw kobiecie. Kobieta mogłaby zrezygnować z części urlopu i wówczas udzielałoby się go mężczyźnie. Wykładnia ta budzić może zastrzeżenia. Treść art. 183 k.p. wskazuje wyraźnie, że prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przyznaje się pracownikowi. Zasada równego traktowania i niedyskryminacji ze względu na płeć każe przyjąć, iż ten z rodziców adopcyjnych, który pierwszy wystąpi do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, będzie mógł z niego skorzystać. Odpowiednie stosowanie art. 180 par. 5 – 7 k.p. oznaczać bowiem powinno stosowanie ich nie wprost, ale z koniecznymi modyfikacjami. Zasada równego traktowania w tym przypadku uprawnia taką właśnie modyfikację.
not. m.j.