Pracownika samorządowego nie można zatrudnić na podstawie umowy o pracę na okres próbny. Wskazać bowiem należy, że stosunek pracy pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę nawiązuje się na czas nieokreślony lub na czas określony. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. W literaturze podkreśla się, że powyższy przepis przewiduje zamknięty katalog umów o pracę zawieranych z pracownikami samorządowymi.

W przypadku zatrudnienia osoby w jednostce samorządu terytorialnego po raz pierwszy, ustawodawca przewidział obowiązek zawarcia z pracownikiem umowy o pracę na czas określony. Jednakże na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. Umowę tę można rozwiązać za dwutygodniowym wypowiedzeniem i bez konieczności wpisywania do umowy klauzuli wypowiedzenia.

Obowiązek zawarcia umowy na czas określony obowiązuje także w przypadku zatrudnienia osoby na stanowisko asystenta lub doradcy. Okres trwania stosunku pracy na tych stanowiskach obejmuje czas pełnienia funkcji przez kierownika urzędu.

Wskazać należy, że przez osobę podejmującą po raz pierwszy pracę rozumie się osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w jednostkach samorządowych, na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, i nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.

Obowiązek odbycia służby przygotowawczej przez pracowników samorządowych podejmujących po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym przewiduje art. 19 ustawy o pracownikach samorządowych. Służba przygotowawcza ma na celu teoretyczne i praktyczne przygotowanie pracownika do należytego wykonywania obowiązków. Ważną rolę w tym zakresie pełni kierownik urzędu jednostki samorządu terytorialnego. Podejmuje on bowiem decyzję co do skierowania pracownika do odbycia służby. Kierownik określa także jej zakres tematyczny oraz czas jej trwania. Nie określono czasu trwania służby przygotowawczej. Przyjęto jedynie, że ma ona trwać nie dłużej niż trzy miesiące. Czas trwania służby przygotowawczej powinien mieć charakter indywidualny i być uzależniony od umiejętności i predyspozycji danej osoby, a w konsekwencji od potrzebnego do realizacji programu szkoleń.

Po odbyciu służby przygotowawczej i uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu możliwe jest zawarcie kolejnej umowy na czas określony. Z przepisu art. 19 nie wynika bowiem obowiązek zawarcia umowy na czas nieokreślony.

Podstawa prawna

Art. 16, art. 19 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458 z późn. zm.).