Zdarza się, iż firmy zmuszone są redukować zatrudnienie i wypowiadają umowy o pracę nawet pracownikom przebywającym na urlopach. Czy istnieją sytuacje uprawniające pracodawcę do wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem, który przebywa na urlopie wypoczynkowym?
Generalną zasadą obowiązującą w prawie pracy jest ochrona pracowników przebywających na urlopach, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Zasada ta została wyrażona w art. 41 k.p., zgodnie z którym pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Warto nadmienić, że zakaz ten odnosi się do każdego rodzaju urlopu pracowniczego, nie tylko do urlopów wypoczynkowych. Należy jednak podkreślić iż ochrona wynikająca z art. 41 k.p. dotyczy jedynie wypowiedzenia umowy o pracę. Nie ma natomiast zastosowania do innych sposobów rozwiązywania stosunku pracy, ani innych niż umowa podstaw nawiązania stosunku pracy. Zgodnie z wyrokiem SN z 27 września 1983 r. (I PRN 108/83) pracodawca w takiej sytuacji może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia.
Ta ogólna reguła ochronna wynikająca z art. 41 k.p. zostaje jednak ograniczona w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Stosownie do postanowień art. 411 k.p. w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, nie stosuje się m.in. przepisu art. 41 k.p. ani przepisów szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Ochrona pracowników przed wypowiedzeniem umowy o pracę doznaje dalszej modyfikacji na gruncie przepisów ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. nr 90, poz. 884 z późn. zm.). Zgodnie z art. 5 ust. 3 powołanej ustawy wypowiedzenie przez pracodawcę pracownikowi stosunku pracy w sytuacjach, o których mowa w art. 41 k.p. (a więc również w okresie przebywania na urlopie), jest dopuszczalne w czasie urlopu trwającego co najmniej trzy miesiące.