Urlop wypoczynkowy przysługuje każdej osobie pozostającej w stosunku pracy. O tym, ile dni wolnych należy się pracownikowi, decyduje jego staż pracy. Wlicza się też do niego okresy nauki.
Urlop wypoczynkowy jest jednym z podstawowych uprawnień pracowniczych. Nie można przekazać go na rzecz innej osoby ani się go zrzec. Okres urlopu powinno się wykorzystać na wypoczynek i regenerację sił. Pracodawca nie może pracownikowi w tym czasie zabronić podjęcia innego zajęcia zarobkowego.

Urlop po raz pierwszy

Osoba podejmująca pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym ją rozpoczęła, ma prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy. Przy czym należy zaznaczyć, że w tym przypadku miesiąc jest liczony jako pełne 30 dni od rozpoczęcia pracy. Wymiar urlopu wynosi wówczas 1/12 urlopu, jaki przysługiwałby podwładnemu po przepracowaniu całego roku. Prawo do takiej samej części urlopu, czyli 1/12, osoba ta będzie miała również u kolejnego pracodawcy, jeżeli w tym samym roku kalendarzowym rozpocznie nową pracę.
Przykład 1
Pierwsza praca w roku
Osoba po liceum ogólnokształcącym swoją pierwszą w tym roku kalendarzowym pracę podjęła 10 czerwca. Z tytułu nauki w szkole średniej do stażu pracy zostaną jej zaliczone 4 lata. Podstawowy wymiar urlopu, od którego trzeba liczyć należny jej urlop wynosi 20 dni. Prawo do pierwszego urlopu będzie jej zatem przysługiwało z dniem 10 lipca w wymiarze 1,66 dnia. (1/12 x 20 = 1, 66).

Następne urlopy

Kolejne wolne dni z tytułu urlopu wypoczynkowego należą się pracownikowi z dniem 1 stycznia każdego następnego roku kalendarzowego. Przysługują mu już w pełnym wymiarze, wynikającym z jego stażu pracy. Pracownik może z nich skorzystać awansem z góry.
Potwierdza to orzecznictwo SN, zgodnie z którym pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego z dniem 1 stycznia danego roku, mimo że pozostając w stosunku pracy, nie przepracował w roku kalendarzowym ani jednego dnia w związku np. z pobieraniem świadczenia rehabilitacyjnego (uchwała SN z 4 kwietnia 1995 r., sygn. akt I PZP 10/95, opubl. w: OSNP z 1995 r. nr 18, poz. 228).
Wolno mu więc na początku roku kalendarzowego wykorzystać cały urlop przysługujący za dany rok. W takim przypadku powinien jednak pozostawać w stosunku pracy przez cały rok, za który wziął urlop. Jeśli ten pracownik zwolni się np. po pół roku, to pracodawca nie będzie mógł domagać się od niego zwrotu pieniędzy za dni wolne wybrane awansem, natomiast w nowej pracy wymiar urlopu zostanie mu skrócony o ten okres.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Jak ustalić pracownikowi należny urlop.
W pełnej wersji artykułu znajdziesz odpowiedzi na pytania:

- W jakim wymiarze udzielić urlopu
- Czy nauka wydłuża urlop
- Kiedy udzielić urlopu