Pracodawca zaproponował pracownikowi zawarcie umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Uzasadnił to faktem, że pracownik ma dostęp do tajemnic handlowych firmy. Pracownik umowę podpisał. Kiedy odchodził z firmy, stwierdził jednak, że podpisując ją, działał pod wypływem błędu, bo w jego ocenie nie miał dostępu do poufnych informacji. Oświadczył więc, że umowa go nie obowiązuje. Czy miał rację?
Pracownik nie miał racji. Zgodnie z art. 1012 par. 1 k.p. pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, mogą zawrzeć umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Przesłanka warunkująca zawarcie tej umowy, to jest dostęp pracownika do szczególnie ważnych informacji, podlega ocenie w dacie zawarcia umowy. Ocena okoliczności i faktów warunkujących spełnienie tego warunku zależy tylko od pracodawcy. On będzie samodzielnie podejmował decyzję, czy informacje, do jakich jego pracownik ma dostęp w czasie zatrudnienia są pracodawcy na tyle istotne, że należy je chronić poprzez np. wprowadzenia zakazu prowadzenia czy wykonywania przez pracownika działalności konkurencyjnej oraz zapłatę pracownikowi odszkodowania. To pracodawca decyduje, czy ujawnienie tych informacji może wyrządzić mu szkodę. Ocena tych okoliczności nie może zatem należeć do pracownika. Dlatego też pracownik nie może skutecznie twierdzić, iż umowa o zakazie konkurencji go nie obowiązuje, bowiem w czasie zatrudnienia nie miał dostępu do szczególnie ważnych czy poufnych informacji. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w tym w wyroku z 8 kwietnia 2007 (IPK 361/06). Jednak należy pamiętać, że również i pracodawca nie może wycofać się z umowy o zakazie konkurencji i wypłaty odszkodowania, twierdząc, że pracownik nie miał dostępu do informacji, których ujawnienie mogłoby go narazić na szkodę. SN w uzasadnieniu do wyroku z 2 października 2008 (I PK 41/08) stwierdził bowiem, że również pracodawca po ustaniu stosunku pracy łączącego go z danym pracownikiem pozbawiony jest możliwości kwestionowania spełniania tej przesłanki zawarcia klauzuli konkurencyjnej.