Zawarłem ze swoim poprzednim pracodawcą umowę o zakazie konkurencji, która miała obowiązywać po rozwiązaniu umowy o pracę. Dzięki niej miałem zagwarantowane prawo do odszkodowania w wysokości 75 proc. wynagrodzenia przez okres ośmiu miesięcy, pod warunkiem jednak, że nie będę pracować dla konkurencji w tym okresie. W umowie o zakazie konkurencji znalazł się zapis, że pracodawca może odstąpić od umowy o zakazie konkurencji w każdym momencie w trakcie jej obowiązywania. Po czterech miesiącach pracodawca przesłał mi oświadczenie, w którym stwierdził, że odstępuje od umowy o zakazie konkurencji. Czy miał do tego prawo?

Nie
Zgodnie z prawem i orzecznictwem Sądu Najwyższego taka klauzula jest nieważna.
Strony mogą w umowie o zakazie konkurencji przewidzieć możliwość jej rozwiązania przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta, na przykład w drodze wypowiedzenia albo w razie ziszczenia się warunku. Do umowy o zakazie konkurencji może zostać również wprowadzone prawo odstąpienia od niej, o ile nie jest to sprzeczne z zasadami prawa pracy. Dopuszczalny jest zapis umowny, zgodnie z którym wykonanie prawa odstąpienia jest ograniczone do momentu rozwiązania stosunku pracy, przed rozpoczęciem realizacji wzajemnych zobowiązań z umowy o zakazie konkurencji. Zgodnie z art. 395 k.c. można zastrzec w umowie, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą.
Warto podkreślić, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 października 2006 r. (II PK 126/06, LEX nr 250089) zastrzeżone w umowie o zakazie konkurencji prawo odstąpienia od umowy musi zawierać wyraźne oznaczenie terminu, w którym może być wykonane (art. 395 par.1 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Zgodnie z tym orzeczeniem dodanie w umowie o zakazie konkurencji klauzuli umożliwiającej pracodawcy odstąpienie od niej w każdym momencie w trakcie jej obowiązywania nie zostałoby uznane za postanowienie precyzyjnie określające termin. Zostałoby ono uznane przez sąd za niepewne dla pracownika oraz sprzeczne z ochronną funkcją prawa pracy. Dlatego wymieniona wyżej klauzula dotycząca prawa pracodawcy do odstąpienia mogłaby zostać uznana przez sąd za nieważną na podstawie art. 58 k.c., jako niezgodna z prawem.
PAWEŁ KRZYKOWSKI
prawnik w zespole prawa pracy Kancelarii Salans
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 58 oraz art. 395 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
■ Art. 300 oraz art. 1012 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).