Zatrudniliśmy na stanowisko ślusarz-galwanizer pracownika, który pracował u nas przez trzy lata. W tym czasie miał kontakt z drażniącymi związkami chromu, solami niklu, klejami oraz pyłem przemysłowym powstałym podczas szlifowania. Po roku pracy pojawiły się u niego zmiany skórne o charakterze ogniskowych, grubych nawarstwień zrogowaciałego naskórka, z głębokimi pęknięciami na powierzchni dłoni. Poprawa stanu skóry nastąpiła po urlopie. Ponadto, w okresie zatrudnienia pracownik kilkakrotnie korzystał ze zwolnienia lekarskiego od dermatologa. Jednocześnie u pozostałych pracowników pracujących w identycznych warunkach nie wystąpiły takie objawy. Z tych względów uznaliśmy, że nie mamy do czynienia z powstawaniem choroby zawodowej. Po przepracowaniu trzech lat pracownik wypowiedział umowę o pracę. Mimo wątpliwości, czy schorzenie skóry zostało wywołane działaniem czynników szkodliwych występujących w pracy, zgłosiliśmy podejrzenie wystąpienia choroby zawodowej: kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia. Ze względu na wypowiedzenie przez pracownika umowy o pracę, ewentualne orzeczenie nastąpi kilka miesięcy po ustaniu zatrudnienia. Czy w takiej sytuacji będzie to nadal choroba zawodowa?

Stosownie do par. 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach schorzenie ma charakter zawodowy, jeżeli zostało umieszczone w wykazie chorób zawodowych stanowiącym załącznik do rozporządzenia, a w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.
W myśl ust. 2 tego paragrafu, zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub byłego pracownika w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym lub po zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie później jednak niż w okresie, który został ustalony w wykazie chorób zawodowych. Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia narażenia zawodowego, wynosi dla choroby określonej jako kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia jeden miesiąc. To nie orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej, o której mowa w par. 2 ust. 1, ale zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej oraz sama choroba zawodowa i jej udokumentowane objawy muszą nastąpić w czasie trwania narażenia zawodowego lub w ściśle określonym czasie po zakończeniu pracy w warunkach takiego narażenia (wyrok WSA w Poznaniu z 15 grudnia 2004 r., III SA/Po 470/04, ONSAiWSA 2005/6/136). Występowanie w środowisku pracy czynników szkodliwych, lokalizacja zmian chorobowych, czas powstania choroby, cofanie się zmian skórnych po odsunięciu od pracy i ich ponawianie się po powrocie do pracy wskazują, że jest związek przyczynowy pomiędzy chorobą pracownika a narażeniem zawodowym w miejscu pracy. Jeżeli dodatkowo opis choroby będzie odpowiadał kontaktowemu zapaleniu skóry z podrażnienia, a więc zostaną spełnione przesłanki z par. 2 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia, konieczne dla uznania choroby zawodowej, to z wysokim prawdopodobieństwem będzie można uznać, że choroba została spowodowana działaniem czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy.
EWA DRZEWIECKA
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
Par. 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz.U. z 2002 r. nr 132, poz. 1115).