Przy poszukiwaniu kandydatów na konkretne stanowisko nie wystarczy nastawić się na zbadanie ogólnych zdolności przywódczych kandydatów. Trzeba bliżej określić styl pożądanego przywództwa.

Na jakich menedżerów był największy popyt w mijającym roku?
- Obserwujemy wzrost zainteresowania kandydatami na stanowisko dyrektora działu prawnego. Chodzi o menedżera pracującego wewnątrz organizacji lub świadczącego usługi z zewnątrz. Jak zwykle poszukiwani są dyrektorzy finansowi. Bez względu na to, co dzieje się na rynku, tego rodzaju fachowcy zawsze są w cenie. Równie dużym zainteresowaniem cieszą się kandydaci na dyrektora personalnego.
Menedżer czasowy
Monika Ulatowska
Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia
Polskie firmy wolą zatrudniać menedżerów na stałe. Jest to charakterystyczny rys ich kultury biznesowej. Tymczasem w wysokorozwiniętych gospodarkach do realizacji projektów trwających w ściśle określonym czasie firmy chętnie wynajmują tzw. menedżerów czasowych (interim managers). Dzięki temu mają większe zdolności przystosowywania się do zmiennych warunków rynku. Menedżer czasowy ma za zadanie zrealizować specjalistyczny projekt, np. zrestrukturyzować zatrudnienie w firmie, wdrożyć nowy system informatyczny czy pozyskać źródła finansowania dla planowanej inwestycji itp. Po wykonaniu zadania jest z niego rozliczany i odchodzi.
Jakimi umiejętnościami muszą się wykazać kandydaci?
- Są one bezpośrednio skorelowane z zakresem zadań, które zostaną powierzone kandydatowi. Najbardziej cenioną kompetencją dyrektora personalnego jest gruntowna znajomość tzw. miękkich systemów. To oznacza m.in. zdolność do wdrożenia i zarządzania systemem ocen okresowych pracowników oraz zbudowanie systemu szkoleń i rozwoju. Istotne są również takie obszary jak rekrutacja i komunikacja. Zasadniczo wszystkie elementy obu systemów powinny być silnie skorelowane i bezpośrednio wspierać realizację celów strategicznych firmy.
W przypadku dyrektora finansowego wymagania rosną wraz z wielkością firmy, która poszukuje odpowiedniego kandydata. Często dyrektor finansowy jest członkiem zarządu i odpowiada za zarządzanie nie tylko obszarem finansowym, ale też administracją, zakupami czy logistyką. W tej sytuacji jego zadaniem jest zarządzanie pracownikami z różnych działów charakteryzującymi się odmiennymi kompetencjami.
Fachowiec od finansów
Zbigniew Brzeziński
prezes Extreme Group
Jeszcze do niedawna firmom, do przyzwoitego funkcjonowania, wystarczała praca dobrego księgowego. Okazuje się jednak, że dla ich finansowej obsługi nie wystarczy ktoś, kto koncentruje się na ewidencjonowaniu faktur oraz na przygotowaniu bilansu i rachunku wyników. Potrzebny jest fachowiec, który potrafi zarządzać finansami. Obecnie kształci się w Polsce dobrych menedżerów finansowych, którzy nie tylko nie ustępują kompetencjami swoim zachodnim kolegom, ale w wielu przypadkach górują nad nimi. Nic więc dziwnego, że są dziś poszukiwani, i to nie tylko przez rodzime, ale i zagraniczne firmy.
Jakimi cechami powinni się charakteryzować tacy menedżerowie?
- Właściwością o pierwszorzędnym znaczeniu jest przywództwo. Można powiedzieć, że jest to zdolność wymagana od wszystkich menedżerów wyższego szczebla, co wynika z wyzwań, przed jakimi stają osoby zarządzające przedsiębiorstwami. Przywództwo jest uniwersalną zdolnością menedżerską, ale uzyskuje ono różną postać, co zależy od kultury organizacyjnej danej firmy, preferencji właścicieli i specyfiki prowadzonego biznesu. Przy poszukiwaniu kandydatów na konkretne stanowisko nie wystarczy nastawić się na zbadanie ogólnych zdolności przywódczych kandydatów. Trzeba bliżej określić styl pożądanego przywództwa. Innego typu przywództwo jest wymagane od menedżera zarządzającego zespołem pracowników o wysokich kompetencjach, czyli tzw. białymi kołnierzykami, inne od menedżera, który ma pokierować brygadami produkcyjnymi czy grupą pracowników odpowiedzialnych za logistykę. Ten drugi musi być zdolny do szybkiego podejmowania decyzji i jeśli zrobi to w sposób autokratyczny, nie będzie mu to policzone jako wina, a przeciwnie, jako zasługa.
Z jakich szkoleń korzystają osoby na najwyższych stanowiskach? Jakie są typowe ścieżki ich rozwoju?
- Typową ścieżką rozwoju jest ukończenie kierunkowych studiów podyplomowych. Dyrektorzy personalni z reguły bywają absolwentami psychologii, socjologii, historii i innych kierunków humanistycznych. Przygotowują się do sprawowania funkcji szefa działu personalnego przez odpowiednie studia podyplomowe. W ten sposób merytorycznie uwiarygodniają się na rynku i pokazują osobistą determinację do pozostania w profesji.
Popularną formą szkolenia i rozwoju, zwłaszcza umiejętności miękkich, menedżerów jest coaching, czyli indywidualna praca z trenerem skupiona na doskonaleniu ściśle określonych zdolności.
Kontakt ze studentami
prof. Witold Orłowski
dyrektor Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej
Podyplomowe studia biznesowe mają przewagę nad tradycyjnymi studiami akademickimi. Grupy studyjne są tu mniejsze, a zajęcia charakteryzują się większą elastycznością. A to oznacza m.in., że wykładowca może sobie pozwolić na bliski kontakt ze studentami, stwarza warunki do wymiany opinii i doświadczeń. Taka interaktywność jest trudniejsza, niż wygłoszenie wykładu. Studia typu MBA są tak organizowane, by te kontakty były jak najbardziej wartościowe z punktu widzenia uczestników. Istnieje tu możliwość odwoływania się do doświadczeń studentów, jeśli są one pouczające.
Rozmawiał KRZYSZTOF POLAK
AGNIESZKA JABŁOŃSKA
absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego, od 1996 roku zajmuje się poszukiwaniem i oceną kandydatów na najwyższe stanowiska w firmach (executive search), dyrektor zarządzający IIC Partners Poland, firmy należącej do grupy Bigram
Monika Ulatowska, Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia / DGP
Zbigniew Brzeziński, prezes Extreme Group / DGP
prof. Witold Orłowski, dyrektor Szkoły Biznesu Politechniki Warszawskiej / DGP
Agnieszka Jabłońska, dyrektor zarządzający IIC Partners / DGP