Ponadnormatywna praca pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych, co do zasady, nie jest dodatkowo wynagradzana. Na gruncie art. 151 k.p powstaje jednak pytanie, czy w każdym przypadku pracownikowi zajmującemu stanowisko kierownicze nie przysługuje wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

Ponadnormatywna praca pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych, co do zasady, nie jest dodatkowo wynagradzana. Na gruncie art. 1514 k.p powstaje jednak pytanie, czy w każdym przypadku pracownikowi zajmującemu stanowisko kierownicze nie przysługuje wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.
Powyższa kwestia była już wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. Warto zwrócić uwagę na jedno z najnowszych orzeczeń w tym zakresie. W wyroku z 14 grudnia 2004 r. (II PK 106/04; OSNP 2005/15/221) SN wskazuje, iż wykładnia przepisu art. 1514 k.p. pozwala na stwierdzenie, iż ograniczenie uprawnienia pracowników na stanowiskach kierowniczych do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych dotyczy tylko sytuacji wykonywania pracy poza normalnymi godzinami pracy w razie konieczności. W konsekwencji nie można twierdzić, iż istnieje generalne wyłączenie tej kategorii pracowników z zasad ochrony czasu pracy.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, iż zgodnie z utrwalonym w judykaturze i piśmiennictwie stanowiskiem pracownicy, o których mowa w art. 1514 k.p., nie mogą być pozbawieni prawa do dodatkowego wynagrodzenia, jeżeli wskutek niezależnej od nich wadliwej organizacji pracy są zmuszeni do systematycznego przekraczania normalnego, obowiązującego ich czasu pracy.
Powołując się na istniejące w tym zakresie orzeczenia, SN wskazał, iż pracodawca powinien dążyć do takiego ukształtowania zakresu obowiązków pracownika zatrudnionego na stanowisku kierowniczym, aby ich wykonanie było możliwe w ustawowym czasie pracy i nie zachodziła konieczność stałego zatrudniania go poza normalnymi godzinami pracy. Art. 1514 k.p. nie uprawnia pracodawcy do stałego obarczania pracownika pracą w ponadnormatywnym wymiarze. Jeżeli jednak z przyczyn organizacyjnych nie byłoby to możliwe, pracownikowi przysługuje prawo do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. W ocenie SN, przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby do wniosku, iż pracownik byłby zobowiązany do pracy bez dodatkowego wynagrodzenia, pracując stale ponad ustawowy czas pracy i tylko dlatego, że został zaszeregowany do grupy osób zajmujących kierownicze stanowiska.
ARKADIUSZ SOBCZYK
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie
Arkadiusz Sobczyk, radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Współpracownicy w Krakowie / DGP