Nie tylko sąd, ale także prokurator będzie mógł nakazać eksmisję osoby stosującej przemoc z wspólnie zajmowanego mieszkania. Nakaz będzie obowiązywał co najmniej trzy miesiące.
Po ponad rocznej pracy nad rządowym i poselskim projektem zmian w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Sejm uchwalił jej nowelizację. Posłowie odrzucili wszystkie poprawki i wnioski mniejszości. Ustawą zajmą się teraz senatorowie, a nowe przepisy mają obowiązywać od lipca tego roku.

Skuteczna pomoc

Ustawa kładzie większą rolę na działania pracownika socjalnego. Mimo protestów ze strony części rodziców posłowie zadecydowali o umożliwieniu mu szybkiej interwencji, gdy zagrożone jest dobro dziecka.
– Ten przepis będzie stosowany tylko w ekstremalnych sytuacjach, a przed ewentualnymi nadużyciami będzie chronić szybka decyzja sądu i udział innych służb w podejmowaniu decyzji – tłumaczy Maria Keller-Hamela z Fundacji Dzieci Niczyje.
Znowelizowane przepisy nakładają nowe obowiązki na gminy, które będą musiały opracowywać lokalne programy przeciwdziałania przemocy oraz tworzenia tzw. zespołów interdyscyplinarnych, składających się z przedstawicieli różnych służb społecznych. Ostatecznie, jak zadecydowali posłowie, zespoły będą miały prawo gromadzić dane zarówno osób dotkniętych przemocą oraz jej sprawców, w szczególności te dotyczące ich stanu zdrowia, nałogów, skazań i orzeczeń sądowych.
– Konsultowaliśmy te przepisy z Generalnym Inspektorem Ochrony Danych Osobowych, aby sposób przechowywania tych informacji był zgodny z prawem – mówi Teresa Piotrowska, poseł PO z Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Dodaje, że członkowie zespołów interdyscyplinarnych będą składali oświadczenia zobowiązujące ich do zatrzymania w tajemnicy zebranych informacji i danych również, gdy przestaną uczestniczyć w spotkaniach zespołu. Zwraca uwagę, że już teraz policjant lub kurator sądowy takie dane wrażliwe posiada i jest zobowiązany do ich poufności.

Większa ochrona ofiar

Zdaniem ekspertów znowelizowana ustawa ma zapewnić skuteczniejszą pomoc dla ofiar przemocy. Będą one m.in. miały prawo do bezpłatnej obdukcji wykonanej przez lekarza, który wystawi odpowiednie zaświadczenie. Jej wyniki będą dowodem w przypadku rozprawy sądowej. Obecnie bezpłatną obdukcję można wykonać u biegłego lekarza na wniosek prokuratora lub sądu.
Zaostrzone zostały przepisy wobec sprawców przemocy. Już na etapie postępowania prowadzonego przez prokuratora będzie on mógł wydać sprawcy nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu. Nakaz eksmisji będzie obowiązywał przez trzy miesiące, ale sąd na wniosek prokuratora będzie mógł przedłużyć go.
– Bardzo dobrze, że prokurator będzie mógł stosować jako samoistny środek zapobiegawczy zakaz kontaktowania się z ofiarami przemocy, obecnie można go stosować tylko, gdy zachodzą przesłanki do tymczasowego aresztowania – mówi Urszula Nowakowska z Centrum Praw Kobiet.
Ponadto do kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wpisany został zakaz stosowania przez rodziców i opiekunów dzieci kar cielesnych oraz cierpień fizycznych. Ta zmiana nie przewiduje jednak nałożenia żadnych dodatkowych sankcji za jej nieprzestrzeganie.
– Nie może być tak, że dziecko jest słabiej chronione przed przemocą niż osoba dorosła – mówi Maria Keller-Hamela.
Ten przepis ma też edukować rodziców, aby zamiast kar fizycznych stosowali inne metody wychowawcze.