Pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, gdy zagraża ona jego życiu lub zdrowiu. Czy ma takie prawo, jeśli po prostu nie czuje się dobrze?
Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy jest jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy. Za zaniedbania w tym obszarze pracodawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej, a osoby, które dopuściły się zaniedbań – do odpowiedzialności karnej. Kodeks pracy traktuje niezwykle poważnie kwestie bhp, dlatego też dozwala pracownikom w sytuacji, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi, powstrzymanie się od wykonywania pracy. Pracownik, który stwierdzi takie zagrożenie, ma obowiązek niezwłocznie poinformować o tym przełożonego i przerwać pracę, a jeżeli to konieczne, także oddalić się z miejsca zagrożenia. W takiej sytuacji pracownik za czas powstrzymania się od pracy zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Złe samopoczucie pracownika może uzasadniać powstrzymanie się od wykonywania pracy, ale jedynie w szczególnych przypadkach, to jest w sytuacji gdy wykonywana praca wymaga szczególnej sprawności psychofizycznej. Prace o takim charakterze zostały wymienione w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja 1996 r. Lista zawiera ponad trzydzieści typów prac, w tym przykładowo prace kierowców autobusów i motorniczych tramwajów, prace przy liniach napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć, prace pilota samolotowego czy nawigatora. Oznacza to, że tylko osoby wykonujące szczególne rodzaje pracy mogą, a nawet mają obowiązek powstrzymania się od ich wykonywania, jeżeli ich stan psychofizyczny nie zapewnia bezpieczeństwa i stwarza zagrożenie dla innych. Przepisy nie przewidują jednak w tej sytuacji wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy.
Trzeba pamiętać, że przepisy dozwalające powstrzymanie się pracownika od wykonywania pracy nie dotyczą pracowników, których obowiązkiem jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.
Z powyższego wynika, że pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy, ale tylko w wyjątkowych okolicznościach. Nadużywanie tego uprawnienia może stanowić naruszenie obowiązków pracowniczych.