Policja nie może przerwać, bez podania powodu, naboru funkcjonariuszy. Natomiast straż pożarna nie ma prawa przyjmować strażaków na podstawie wewnętrznych regulacji.
Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) kwestionuje zasady naboru do policji oraz Państwowej Straży Pożarnej (PSP). Przepisy o policji już trafiły do Trybunału Konstytucyjnego.
– Do 20 maja przygotujemy wyjaśnienie do wystąpienia RPO. Jednak już teraz wiadomo, że ustawa o Państwowej Straży Pożarnej w najbliższym czasie będzie wymagała zmian – mówi Małgorzata Woźniak, rzecznik prasowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA).
W wystąpieniu do szefa MSWiA rzecznik zwrócił uwagę, że nabór do PSP odbywa się na zasadzie wewnętrznych przepisów, które nie mogą stanowić podstawy do wydania decyzji. Zdaniem resortu zmiany przepisów sugerowane przez RPO będą możliwe dopiero w czasie kolejnej nowelizacji ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 12, poz. 68 z późn. zm.). Obecnego systemu bronią związkowcy.
– Umożliwia on przyjmowanie do straży osób faktycznie potrzebnych w tej służbie. Komendanci mogą bowiem dostosować kryteria przyjęć do aktualnych potrzeb – mówi Krzysztof Hetman, przewodniczący Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Pracowników Pożarnictwa.
Dodaje, że przyjęcia do służby dokonuje komendant wojewódzki lub powiatowy albo kierownik jednostki organizacyjnej straży. Nabór jest prowadzony w miarę posiadanych etatów.
– Funkcjonariuszem może być tylko obywatel polski, niekarany, korzystający z pełni praw publicznych. Osoba taka musi mieć co najmniej średnie wykształcenie oraz zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia tej służby – dodaje Krzysztof Hetman.
RPO ma jednak wątpliwości, czy zasady naboru do służb mundurowych są zgodne z ustawą zasadniczą. Wcześniej (22 marca tego roku) skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie z ustawą zasadniczą art. 25 ust. 3 ustawy o policji, który zobowiązuje ministra MSWiA do przygotowania rozporządzenia określającego szczegółowe zasady prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do osób ubiegających się o przyjęcie do tej służby (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 43, poz. 277 z późn. zm.). RPO zaskarżył także par. 20 ust. 2 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 30 sierpnia 2007 r. w sprawie postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do osób ubiegających się o przyjęcie do służby w Policji (Dz.U. nr 170, poz. 1202). Zdaniem rzecznika niedopuszczalna jest sytuacja, że policja przerywa postępowanie kwalifikacyjne bez podania przyczyny. W tym jednak przypadku wniosek do TK powstał po interwencji związkowców. Zdaniem Antoniego Dudy, przewodniczącego NSZZ Policjantów, Komendant Główny Policji nie mógł, zasłaniając się brakiem pieniędzy w budżecie na nowe etaty, przerwać naboru do służby w 2009 roku. Natomiast w tym roku policja zapowiada przyjęcie 4 tys. nowych funkcjonariuszy, mimo oszczędności.
98 tys. funkcjonariuszy służy w policji
30 tys. funkcjonariuszy służy w Państwowej Straży Pożarnej