Zawieranie umów cywilnoprawnych pozwala niekiedy uniknąć obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Z drugiej strony wykonawcy takiej umowy nie przysługują uprawnienia pracownika, takie jak prawo do urlopu czy wynagrodzenia za nadgodziny.
Umowa cywilnoprawna może stanowić zarówno jedyne, jak i uzupełniające źródło dochodów dla pracownika. Korzyści i wady takich umów warto rozpatrywać z punktu widzenia praw wykonawcy na tle uprawnień pracowniczych oraz obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Należy jednak podkreślić, że można zawierać umowy cywilnoprawne jedynie pod warunkiem, że praca świadczona na ich podstawie nie będzie mieć cech charakterystycznych dla stosunku pracy.

Kiedy stosunek pracy

Zatrudnienie w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy jest bowiem zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, nawet jeżeli strony zatytułowały umowę „zlecenie” czy „umowa o dzieło”. Pracodawca może wówczas zostać ukarany przez Państwową Inspekcję Pracy wysoką grzywną. Najważniejszą cechą odróżniającą umowę cywilnoprawną od umowy o pracę jest brak podporządkowania wykonawcy powierzającemu pracę. W praktyce oznacza to, że zatrudniony na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło nie może pracować w godzinach i miejscu ściśle wyznaczonych przez szefa i podlegać przełożonym tak, jak pracownik.
Wykonawca nie ma także prawa do urlopu wypoczynkowego, limitowanego czasu pracy i dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny, zwolnień okolicznościowych. Podobne uprawnienia może jednak wynegocjować i umieścić w podpisywanej umowie, zachowując przy tym ostrożność, aby uprawnienia te nie upodobniły umowy cywilnoprawnej do umowy o pracę.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Czy umowa cywilna może się opłacać.
W pełnej wersji artykułu znajdziesz odpowiedzi na pytania:

- Jaki jest zakres odpowiedzialności przy każdej z umów
- Do czego zobowiązuje umowa zlecenia
- Do czego zobowiązuje umowa o dzieło