Osoby pracujące poza Polską mają prawo do świadczeń przysługujących w kraju pobytu. Mogą też otrzymywać zagraniczną emeryturę już po powrocie do kraju.
Emigranci zatrudnieni legalnie w jednym z krajów UE mają prawo do przysługujących tam świadczeń na podstawie przepisów obowiązujących w danym państwie. Takimi świadczeniami są m.in. zasiłki na dzieci, które w większości krajów UE są przyznawane bez względu na dochody osiągane przez rodzinę. Są one wyższe niż w Polsce. Najważniejsza zasada regulująca przyznawanie zasiłków rodzinnych stanowi, że pierwszeństwo w ich wypłacie ma kraj zatrudnienia rodzica. Jeżeli rodzic pracuje np. w Irlandii, a dzieci przebywają w Polsce z niepracującą matką, to zasiłek będzie wypłacać Irlandia.
– Osoby często zapominają zgłosić w gminie taką informację i nadal pobierają świadczenia w Polsce. Gmina będzie wówczas żądać ich zwrotu jako świadczeń nienależnie pobranych – mówi Izabela Cyl-Żółkiewicz z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu.
Osoby, które straciły pracę za granicą, mogą ubiegać się o przyznanie zasiłku dla bezrobotnych. W większości krajów wymagany jest 12-miesięczny staż pracy na jego terytorium oraz odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne. Bezrobotny, który planuje powrót do Polski, może transferować zagraniczny zasiłek do naszego kraju przez okres trzech miesięcy.
– Bezrobotni zapominają, że wracając do Polski, powinni zarejestrować się w powiatowym urzędzie pracy jako poszukujący pracy i dopiero z tym zaświadczeniem oraz formularzem E-303 zgłosić się do nas – tłumaczy Robert Badzioch z Wojewódzkiego Urzędu Pracy we Wrocławiu.
Dodaje, że osoba powracająca może ubiegać się o zasiłek już w Polsce i wtedy potrzebny jest formularz E-301 potwierdzający okres zatrudnienia za granicą.
– Zasiłek można też transferować w sytuacji, gdy uprawniona do niego osoba w Polsce wyjeżdża za granicę szukać pracy – mówi Robert Badzioch.
Wielu emigrantów nie wie też, że pracując i opłacając składki przez kilka lat za granicą, nabywa prawo do emerytury w kraju pobytu w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanych lat. Ponadto okres zatrudnienia za granicą będzie uwzględniany przez ZUS przy ustalaniu prawa do polskiej emerytury. Taka osoba, aby udowodnić staż pracy poza Polską, powinna pamiętać o gromadzeniu tzw. payslipów, odpowiedników polskich pasków wynagrodzeń wydawanych przez pracodawców oraz świadectw pracy lub zagranicznego zeznania podatkowego.