Projekt nowelizacji, zgodnie z którym związki zawodowe będą mogły wpływać na kształt statutów uczelni niepublicznych, poparli w środę podczas jego pierwszego czytania posłowie sejmowej komisji edukacji. Projekt ma dostosować przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Za niezgodny z konstytucją Trybunał uznał 28 kwietnia 2009 r. przepis ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, który uniemożliwia związkom zawodowym wpływanie na kształt statutu uczelni niepublicznej. Wniosek o zbadanie tego przepisu przez Trybunał złożyła Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność".

Projekt noweli znosi niekonstytucyjność tych regulacji poprzez wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym "statut uczelni niepublicznej nadaje jej założyciel albo uchwala organ kolegialny uczelni wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii związków zawodowych działających w uczelni". Związki zawodowe będą miały 30 dni na zaopiniowanie zmian wprowadzanych do statutu.

Projekt wprowadza też roczny termin na przedłożenie do zatwierdzenia ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego statutów odpowiadających nowym przepisom (po wprowadzeniu poprawki przez posłankę Lewicy Krystyny Łybackiej, która zaproponowała skrócenie tego terminu z dwóch lat). Dotyczy to uczelni, których statuty zostały nadane lub uchwalone bez zasięgania opinii działających w nich związków zawodowych (w uczelniach, w których nie działają organizacje związkowe nie będzie obowiązku zatwierdzania statutów).

Za skierowaniem projektu do dalszych prac legislacyjnych głosowali wszyscy posłowie sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.

Statut uczelni niepublicznej (w Polsce działa ponad 320 uczelni tego typu) reguluje m.in. kwestie odnoszące się do sytuacji prawnej osób zatrudnionych w szkołach wyższych, w tym przede wszystkim nauczycieli akademickich. Ponadto określa wymagania kwalifikacyjne, jakie musi spełniać kandydat na prorektora, kompetencje dziekana, tryb postępowania poprzedzającego zatrudnienie pracownika po raz pierwszy na podstawie mianowania, okresy zatrudnienia na stanowisku asystenta i adiunkta dla osób nieposiadających stopnia doktora i doktora habilitowanego, a także zasady i tryb przeprowadzania konkursu i kryteria oceny nauczycieli akademickich.