W skład sądów lekarskich wejdą zawodowi sędziowie, postępowania będą jawne, strony zyskają możliwość odwołania od orzeczeń do sądu powszechnego - takie m.in. zmiany wprowadza ustawa o izbach lekarskich, której projekt, przygotowany przez resort zdrowia, przekazano do konsultacji społecznych.

Zgonie z ustawą, postępowanie przed sądami lekarskimi będzie jawne, przy poszanowaniu praw pacjentów do zachowania tajemnicy. Jego tryb w sprawach odpowiedzialności zawodowej lekarzy ma być dostosowany do standardów określonych w Kodeksie postępowania karnego. W sprawach odpowiedzialności zawodowej postępowanie ma być dwuinstancyjne, z udziałem zawodowego sędziego w drugiej instancji.

Od orzeczenia Naczelnego Sądu Lekarskiego strony będą mogły wnosić kasację do Sądu Najwyższego. Będzie to mógł zrobić także minister zdrowia i prezes Naczelnej Rady Lekarskiej. Projekt wprowadza możliwość zaskarżenia do NSL postanowienia Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.

Wprowadzono zasadę, że czas trwania postępowania wyjaśniającego na okres ponad roku może przedłużyć tylko NSL. Projekt daje także możliwość złożenia przez strony zażalenia na przewlekłość postępowania prowadzonego przez okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej.

Przewiduje również możliwość tymczasowego zawieszenia przez sąd lekarski prawa wykonywania zawodu lekarzowi, przeciwko któremu toczy się postępowanie wyjaśniające. Rozpatrywanie wszystkich wniosków o ukaranie lekarzy należeć będzie do okręgowych sądów lekarskich.

Obszar działania poszczególnych izb, ich liczbę i siedziby ma ustalać NRL na wniosek okręgowych zjazdów lekarzy, uwzględniając podział terytorialny państwa.

Ustawa wprowadza uznawanie kwalifikacji lekarzy, będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, zamierzających wykonywać swój zawód na terytorium Polski. Nakłada na izby obowiązek prowadzenia rejestrów: lekarzy, praktyk, ukaranych, podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe.

W stosunku do kandydatów na członków sądów lekarskich przedłużono wymagany staż zawodowy z 7 do 10 lat, wymóg ten dotyczy także kandydatów na rzeczników odpowiedzialności zawodowej i ich zastępców. Wprowadzona zostanie zasada niedopuszczalności łączenia mandatu członków różnych organów izby.

W ocenie resortu zdrowia ustawa przyczyni się do sprawniejszego funkcjonowania samorządu lekarskiego

W projekcie sformułowano szereg obowiązków lekarzy, m.in. uzyskania wpisu na listę członków okręgowej izby przed rozpoczęciem wykonywania zawodu na jej obszarze. Dotychczasowy katalog przyczyn skreślenia lekarza z listy członków izby został rozszerzony o anulowanie prawa wykonywania zawodu z powodu utraty obywatelstwa, ubezwłasnowolnienia lub upływu czasu, na jaki zostało przyznane.

Zadania Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, w porównaniu z dotychczasowymi, zostały rozszerzone o sprawowanie nadzoru nad działalnością okręgowych rzeczników, pełnienie funkcji oskarżyciela przed sądami lekarskimi, rozpatrywanie zażaleń, składanie informacji o swojej działalności NRL.

W ocenie resortu zdrowia, ustawa przyczyni się do sprawniejszego funkcjonowania samorządu lekarskiego, wpłynie na lepsze sprawowanie przez niego funkcji nadzorczych, umożliwi szerszy udział w doskonaleniu zawodowym oraz poprawi przestrzeganie praw pacjentów.