Osoby, które chcą oprowadzać wycieczki po dużych miastach, muszą odbyć szkolenie i zdać egzamin państwowy.
Nauczyciel historii oprowadzał uczniów po krakowskich zabytkach i otrzymał od straży miejskiej mandat w wysokości 500 zł za wykonywanie zadań przewodnika miejskiego bez wymaganych uprawnień. Przepisy par. 30 ust. 4 rozporządzenia ministra gospodarki z 17 stycznia 2006 r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów wycieczek (Dz.U. nr 15, poz. 104) wskazują bowiem, że w trakcie wykonywania zadań przewodnik musi mieć przy sobie legitymację potwierdzającą posiadanie uprawnień. Ma też obowiązek okazywać ją na żądanie osób upoważnionych do wykonywania kontroli, w tym funkcjonariuszy policji i straży miejskich.
Aby więc swobodnie móc oprowadzać wycieczki po dużych miastach, należy zdobyć licencję przewodnika miejskiego. Może nim zostać osoba, która ukończyła 18 lat i ma wykształcenie średnie. Nie może być przy tym karana za przestępstwa umyślne lub inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika miejskiego. Musi ona również odbyć szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz zdać egzamin.
- Kurs dla przewodników miejskich trwa około pięciu miesięcy, a jego koszt wynosi 1,2 tys. zł - wyjaśnia Ewa Bartosiewicz, licencjonowany przewodnik i właściciel biura organizującego szkolenia dla przewodników turystycznych i pilotów.

Obowiązkowe szkolenie

Program szkolenia dla kandydatów na przewodników miejskich obejmuje co najmniej 250 godzin. Z tego 50 godzin dotyczy zagadnień związanych m.in. z historią Polski, historią kultury, etyki przewodnika, psychologii i socjologii. Pozostałe 200 godzin szkolenia obejmuje zagadnienia związane z historią miasta, kulturą i sztuką miasta, geografią miasta i regionu, topografią miasta i sfery podmiejskiej oraz metodyką i techniką prowadzenia wycieczek.
Po zakończonym szkoleniu kandydat na przewodnika miejskiego otrzymuje zaświadczenie o jego ukończeniu. Kolejnym etapem koniecznym w dużych miastach jest zdanie egzaminu organizowanego przez urzędy marszałkowskie.
Ewa Bartosiewicz uważa, że przewodnik danego miasta powinien znać bardzo szczegółowo jego historię, topografię i historię poszczególnych obiektów.
Dodaje, że egzamin jest i powinien być trudny, bo przewodnikiem powinna zostać osoba o szczegółowej wiedzy.
Do tego egzaminu przystąpić mogą osoby, które przedstawiły zaświadczenie o ukończeniu szkolenia i odbyciu zajęć praktycznych. Ewa Nieć z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego wskazuje, że koszt egzaminu na przewodnika miejskiego wynosi 240 zł.

Złożony egzamin

Egzamin składa się z części teoretycznej i praktycznej. W części teoretycznej pisemnej kandydat musi rozwiązać test składający się z 30 pytań. Ma na to 45 minut. Za prawidłową odpowiedź przyznawane są dwa punkty. Warunkiem zdania części pisemnej egzaminu jest uzyskanie co najmniej 40 punktów. Część ustna teoretycznego egzaminu polega natomiast na udzieleniu odpowiedzi na trzy pytania z wylosowanego zestawu. Część praktyczna egzaminu składa się z trzech zadań.
Osoba, która zdała egzamin z części teoretycznej i praktycznej, otrzymuje świadectwo. Potwierdzeniem posiadania uprawnień przewodnika miejskiego jest legitymacja i identyfikator noszony w widocznym miejscu podczas pełnienia obowiązków.
- Odnotowujemy coraz niższy poziom przygotowania kandydatów na przewodników miejskich - mówi dr Tadeusz Jędrysiak, zastępca przewodniczącego komisji egzaminacyjnej przewodników miejskich w Warszawie.
Jego zdaniem, dobry przewodnik powinien znać różne ciekawostki związane z określonym miejscem lub budowlą, a nie wyłącznie daty, które najmniej interesują turystów. Wskazuje przy tym, że młodzi przewodnicy, którzy potrafią się wykazać dużą wiedzą o mieście, nie mają problemów w znalezieniu pracy.
- Przewodnik miejski może zostać zatrudniony np. w biurach podróży na umowę o dzieło lub założyć własną działalność gospodarczą - mówi Ewa Bartosiewicz.

Wynagrodzenia przewodników

Według niej przewodnik ze znajomością języka obcego może zarobić dwukrotnie więcej niż przewodnik oprowadzający wycieczki tylko w języku polskim. Stawki dla przewodników są zazwyczaj ryczałtowe i wynoszą od 200 do 400 zł za cztery godziny. Przewodnik ze znajomością języka obcego w sezonie może zarobić nawet do 6 tys. zł miesięcznie.
W JAKICH MIASTACH TRZEBA MIEĆ UPRAWNIENIA
Posiadanie uprawnień przewodnika miejskiego wymagane jest tylko w dużych miastach. Należy do nich Gdańsk, Gdynia, Sopot (łącznie), Katowice z Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym (łącznie), Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Szczecin, Toruń, Warszawa, Wrocław.
6 tys. zł miesięcznie może zarobić w sezonie czynny przewodnik miejski ze znajomością języka obcego
Podstawa prawna
• Rozdział 4 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 223, poz. 2268 z późn. zm.).
• Rozporządzenie ministra gospodarki z 17 stycznia 2006 r. w sprawie przewodników turystycznych i pilotów wycieczek (Dz.U. nr 15, poz. 104).