Jednym z podstawowych uprawnień pracowniczych jest prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, udzielanego w terminach i na zasadach określonych przepisami kodeksu pracy. Kiedy roszczenie pracownika o udzielenie takiego urlopu ulega przedawnieniu?
Zgodnie z art. 161 k.p. pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Wyjątkowo, stosownie do art. 168 k.p., urlop niewykorzystany w danym roku kalendarzowym zgodnie z planem urlopów może zostać udzielony pracownikowi w terminie późniejszym, ale najpóźniej do końca I kwartału następnego roku kalendarzowego. W kwestii przedawnienia roszczeń o udzielenie urlopu stosuje się przepis art. 291 par. 1 k.p., zgodnie z którym roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Odnosi się on również do roszczenia o udzielenie urlopu wypoczynkowego.
Rozpoczęcie biegu trzyletniego terminu przedawnienia roszczenia o pracowniczy urlop wypoczynkowy następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje, bądź najpóźniej z końcem I kwartału roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2001 r., I PKN 367/00, OSNP 2003 nr 2, poz. 38). Analiza dotychczasowego orzecznictwa pozwala przyjąć, iż należy stosować wykładnię korzystniejszą dla pracownika.
Upływ terminów przedawnienia w odniesieniu do niewykorzystanej części urlopu wypoczynkowego oznacza, że pracownik nie może skutecznie dochodzić swojego roszczenia na drodze sądowej. Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy pracodawca, po upływie terminu przedawnienia, zrzeknie się korzystania z zarzutu przedawnienia.
