Pracownicy, którzy zostali bezprawnie lub bez uzasadnienia zwolnieni z pracy, będą mogli żądać od byłego pracodawcy odszkodowania cywilnego za poniesione z tego tytułu szkody.

Jeżeli podwładny udowodni, że z powodu wadliwego rozwiązania stosunku pracy utracił np. prawo do wcześniejszej emerytury, nagród jubileuszowych czy odprawy, będzie mógł żądać odszkodowania cywilnego od pracodawcy. Tak wynika z senackiego projektu nowelizacji kodeksu pracy. Prace nad nim rozpoczęła wczoraj Komisja Ustawodawcza Senatu.

Konieczność rozszerzenia odpowiedzialności cywilnej pracodawców jest wynikiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 27 listopada 2007 r. Zgodnie z nim niekonstytucyjne są przepisy k.p., które uniemożliwiają pracownikom staranie się o rekompensatę pełnych szkód, jakie ponieśli z tytułu bezprawnego zwolnienia. Do momentu ogłoszenia wyroku TK na podstawie k. p. bezprawnie zwolniony pracownik mógł jedynie starać się o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie do wysokości trzech miesięcznych pensji.

- Pracodawcy bardziej opłacało się bezprawnie zwolnić pracownika, niż ponosić dalsze koszty jego legalnego zatrudnienia - mówi senator Zbigniew Cichoń, członek Senackiej Komisji Ustawodawczej.

Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie pracownikom łatwiej będzie ubiegać się o odszkodowanie cywilne za szkody za bezprawne

Dotyczy to przede wszystkim osób, których zatrudnienie jest chronione, czyli np. kobiet w ciąży i na urlopie wychowawczych lub pracowników w wieku przedemerytalnym.

Po wyroku TK pracownicy zwolnieni bezprawnie lub bez właściwego uzasadnienia mogli składać powództwa cywilne o odszkodowanie wyższe niż przewidziane w k.p. Orzeczenie dotyczyło jednak wyłącznie rekompensaty za bezprawne zwolnienie w trybie dyscyplinarnym, a nie za wypowiedzeniem. Projekt przewiduje natomiast, że będą mogli ubiegać się o nie zarówno pracownicy zwalniani bezprawnie w trybie dyscyplinarnym, jak i ci, którym wadliwie wypowiedziano umowę o pracę.

- Dodatkowo wyrok TK miał charakter interpretacyjny, którym sądy nie zawsze się podporządkowują – mówi Agnieszka Młodzińska z Kancelarii Rafalska, Zakrzewski.

Jeżeli nowe przepisy wejdą w życie pracownikom łatwiej będzie ubiegać się o odszkodowanie cywilne za szkody za bezprawne lub nieuzasadnione zwolnienia. Ubiegając się o taką rekompensatę, będą mogli powołać się na przepisy k.p., a nie orzeczenie TK.

Coraz częściej pracodawcy mogą zatrudniać podwładnych na podstawie umów cywilnoprawnych

Z kolei pracodawcy mogą coraz częściej zatrudniać pracowników na podstawie umów na czas określony. W porównaniu z umowami stałymi tryb ich wypowiadania jest znacznie łatwiejszy. Coraz częściej pracodawcy mogą też zatrudniać podwładnych na podstawie umów cywilnoprawnych.

- Firmy będą też zmierzać do tego, aby także ich pracownicy ponosili odpowiedzialność za zawinione szkody wyrządzone pracodawcy – mówi prof. Małgorzata Gersdorf, sędzia Sądu Najwyższego.

Mogą uznać, że skoro odpowiadają za wszystkie szkody z tytułu zwolnienia pracownika, ograniczenie odpowiedzialności podwładnych jest przejawem nierównego traktowania.