Pracownik otrzymał propozycję zatrudnienia w firmie amerykańskiej, która w Polsce nie ma jeszcze oddziału ani przedstawicielstwa. Ma pracować w Polsce, w biurze, które zostanie urządzone w domu. Zaoferowano mu umowę o pracę pod rządami prawa polskiego. Czy musi samodzielnie ubezpieczyć się w ZUS?
Tak. W sytuacji gdy obywatel polski wykonuje pracę na terytorium Polski, lecz u pracodawcy mającego siedzibę poza granicami Unii Europejskiej (w analizowanym przypadku w Stanach Zjednoczonych), i jednocześnie pracodawca ten nie posiada swojej siedziby ani przedstawicielstwa w Polsce, wówczas taki pracownik jest zobowiązany do samodzielnego rozliczania się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oraz urzędem skarbowym. Zagraniczny pracodawca nie jest zobowiązany do opłacania za tego pracownika składek na ubezpieczenie społeczne. Podobnie pracodawca taki nie będzie zobowiązany do odprowadzania za takiego pracownika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Istotne jest ponadto, że zgodnie z art. 7 pkt 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, pracownik zatrudniony przez amerykańskiego pracodawcę będzie podlegał ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym jedynie dobrowolnie, to znaczy tylko w przypadku, kiedy sam zgłosi się do ubezpieczenia. Należy pamiętać, że pracownik taki nie podlega jednak ani obowiązkowo, ani dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu w ZUS. Jeżeli zdecyduje się zgłosić do ubezpieczenia społecznego, objęty może zostać jedynie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym.
Pracownik z wynagrodzenia, które otrzymuje od pracodawcy amerykańskiego, powinien samodzielnie odprowadzić należności na ZUS i PIT. Ta okoliczność ma duże znaczenie, bowiem kwoty te pomniejszają faktycznie uzyskiwane dochody pracownika. Należy jednak zaznaczyć, że pracownik samodzielnie może zadecydować, jaka będzie podstawa wymiaru jego składek na ZUS. Nie może ona być jednak niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia, które w roku 2009 wynosi 1276 zł, a w roku 2010 wynosić będzie 1317 zł.