W czasie pracy nauczyciel jest zobowiązany do wykonywania pensum, samokształcenia oraz realizacji zajęć wynikających z zadań statutowych szkoły. Do tych ostatnich należą zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów. Od 1 września 2009 r. muszą być one prowadzone w wymiarze jednej godziny, a od 1 września 2010 r. – w wymiarze dwóch godzin. Dotyczy to wszystkich nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów.
Specyfika czasu pracy nauczycieli spowodowała, że ich prawa i obowiązki pracownicze uregulowane zostały w sposób szczególny w ustawie z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. W zakresie nieuregulowanym w tej ustawie stosuje się kodeks pracy.
Przepisy Karty Nauczyciela regulują czas pracy nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w:
● publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.),
● zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich oraz rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych działających na podstawie ustawy z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 11, poz. 109 z późn. zm.),
● publicznych kolegiach pracowników służb społecznych (art. 1 ust. 1 Karty Nauczyciela).
Omawiany akt prawny reguluje również czas pracy nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych przed dniem wejścia w życie ustawy z 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 137, poz. 1304) w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych.
Od 1 stycznia 2004 r. przepisami ustawy z 27 czerwca 2003 r. nie są objęci nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Spowodowane to było zmianą koncepcji organizacji systemu oświaty i systemu opieki społecznej. Od tej bowiem daty placówki opiekuńczo-wychowawcze są prowadzone w ramach systemu opieki społecznej.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Czas pracy nauczyciela nie może przekroczyć 40 godzin w tygodniu.