ZUS na wniosek przedsiębiorców wydaje pisemne interpretacje przepisów dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wniosek może dotyczyć istniejącego stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego.
Od 20 września 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobowiązany do wydawania interpretacji przepisów w sprawie składek. Z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji może wystąpić jedynie przedsiębiorca. Zatem zapytanie w ZUS może złożyć osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Z wnioskiem o pisemną interpretację nie może wystąpić płatnik, który nie ma statusu przedsiębiorcy, np. jednostka budżetowa, osoba kontynuująca opłacanie składek czy też osoba chcąca rozpocząć prowadzenie działalności, która nie została jeszcze wpisana do ewidencji działalności gospodarczej, a także wspólnik spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej lub wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. Nie ma natomiast przeszkód, aby o taką interpretację wystąpiła spółka jawna, partnerska, komandytowa czy też spółka z o.o. Trzeba wiedzieć, że z wnioskiem o interpretację przepisów nie może także wystąpić spółka cywilna, mimo iż jest płatnikiem składek na przykład za zatrudnionych pracowników czy też zleceniobiorców. Taki wniosek może natomiast złożyć wspólnik spółki cywilnej jako przedsiębiorca.

Przedmiot interpretacji

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest właściwy do wydania interpretacji przepisów w sprawach:
● podlegania ubezpieczeniom społecznym,
● podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP),
● stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na FP i FGŚP,
● zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz na FP i FGŚP,
● zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów Tytułu II Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie.
Przedsiębiorca może wystąpić do ZUS o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów, z których wynika dla niego obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Interpretacji będą więc podlegały wszystkie przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych, które regulują, za kogo i od jakiej podstawy powinny być opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, głównie przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. ZUS nie wydaje natomiast interpretacji dotyczących objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.
Wniosek o interpretację może dotyczyć bądź zaistniałego już stanu faktycznego, bądź zdarzenia przyszłego. Interpretacja jest zawsze wydawana w indywidualnej sprawie.



Niezbędna treść wniosku

Przedsiębiorca musi przedstawić we wniosku własne stanowisko w sprawie.
We wniosku trzeba również podać następujące dane:
● nazwę przedsiębiorcy,
● oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,
● numer identyfikacji podatkowej (NIP),
● numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji Działalności Gospodarczej,
● adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy.
Wniosek o pisemną interpretację musi być podpisany przez przedsiębiorcę albo przez osobę (osoby) uprawnione do jego reprezentowania. Gdy z wnioskiem występuje osoba upoważniona, należy dołączyć do niego pełnomocnictwo, z którego wynika prawo do złożenia wniosku.
Jeżeli wniosek o interpretację będzie zawierał braki formalne, ZUS powinien wystąpić o ich usunięcie w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że niewykonanie tego obowiązku spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania.

Termin wydania wykładni

ZUS ma obowiązek udzielić przedsiębiorcy pisemnej interpretacji bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu 30 dni od dnia otrzymania kompletnego i opłaconego wniosku. W razie niewydania interpretacji w tym terminie przedsiębiorca może uznać, że została wydana interpretacja potwierdzająca prawidłowość stanowiska zaprezentowana we wniosku o nią.
Przedsiębiorca, który uzna, iż stanowisko ZUS jest błędne, ma prawo zaskarżyć tę decyzję ZUS do właściwego sądu okręgowego, wnosząc odwołanie w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Od takiego odwołania nie wnosi się opłaty sądowej.



Konsekwencje stanowiska ZUS

Przedsiębiorca nie jest związany interpretacją udzieloną przez ZUS, czyli może nie zastosować się do niej. Interpretacja taka będzie natomiast wiążąca dla ZUS i jej zmiana będzie możliwa wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. ZUS nie będzie mógł zmienić interpretacji, w wyniku której nastąpiły nieodwracalne skutki prawne.
Jeżeli przedsiębiorca postąpi zgodnie z wydaną przez ZUS interpretacją, to nie będzie mógł być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do zaprezentowanego tam stanowiska. Oznacza to, że ZUS nie będzie mógł dochodzić od przedsiębiorcy odsetek za zwłokę czy też nie będzie mógł wymierzyć mu dodatkowej opłaty w wysokości do 100 proc. nieopłaconych składek, jeżeli nieopłacenie składek na ubezpieczenia społeczne będzie konsekwencją zastosowania się do udzielonej przez ZUS interpretacji.
Opłata od wniosku
Wniosek o wydanie przez ZUS pisemnej interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł. Jeżeli jeden wniosek będzie dotyczył odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, to opłatę będzie stanowiła wielokrotność tej kwoty. Opłatę należy wnieść w terminie siedmiu dni od dnia złożenia wniosku o interpretację na właściwy rachunek bankowy ZUS. Biorąc jednak pod uwagę okoliczność, iż termin do wydania przez ZUS pisemnej interpretacji biegnie dopiero od dnia otrzymania przez organ rentowy kompletnego i opłaconego wniosku przedsiębiorcy, dowód uiszczenia tej opłaty przedsiębiorca powinien dołączyć do wniosku.
Ważne
Składając wniosek o wydanie interpretacji, można skorzystać ze wzoru opracowanego przez ZUS. Można go znaleźć na stronie internetowej ZUS: http://www.zus.pl/pliki/formularze/wniosekOinterpretacje.pdf
Podstawa prawna
Art. 10, 10a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. nr 155, poz. 1095 z późn. zm.).