Strony stosunku pracy mają pewną swobodę w ustalaniu miejsca wykonywania pracy przez pracownika. Czy w związku z tym miejsce pracy osób pracujących w warunkach stałego przemieszczania się może obejmować pewien obszar geograficzny?
Arkadiusz Sobczyk
radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Wspólnicy w Krakowie
Jednym z koniecznych elementów umowy o pracę jest określenie miejsca wykonywania pracy przez pracownika (art. 29 par. 1 pkt 2 kodeksu pracy). Miejsce pracy może zostać określone jako stałe lub jako zmienne, przy czym w każdym przypadku sposób określenia miejsca pracy musi być powiązany z rodzajem pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2001 r., I PKN 350/00, OSNP 2003, nr 2, poz. 36).
W przypadku pracowników mobilnych, czyli osób pracujących w warunkach stałego przemieszczania się, obszarowe określenie miejsca pracy jest dopuszczalne, bowiem żaden przepis nie wyklucza takiego postanowienia umowy. Interpretacja przeciwna, zgodnie z którą nie byłoby możliwości wyznaczenia miejsca świadczenia pracy na zasadzie określenia obszaru, na którym pracownik wykonuje swoją pracę, prowadziłoby do sytuacji.
w której pracownicy mobilni nie mieliby w ogóle oznaczonego miejsca pracy, co dyskryminowałoby tę grupę pracujących (zob. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 19 listopada 2008 r., II PZP 11/08, OSNP 2009, nr 13-14, poz. 166).
W ocenie Sądu Najwyższego miejsce świadczenia pracy pracownika mobilnego oznaczające pewien obszar jego aktywności zawodowej powinno odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy. SN przyjął więc, że nie jest możliwa umowna modyfikacja miejsca pracy pracownika, bowiem tylko poprzez rzeczywiste określenie miejsca wykonywania pracy zostanie spełniony obowiązek ustanowiony w art. 29 par. 1 pkt 2 k.p. Niezsynchronizowane z rodzajem pracy oznaczenie miejsca pracy może prowadzić do oceny, iż postanowienie umowne w tym zakresie jest nieważne z mocy art. 58 par. 3 kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 k.p.