Osoba bezrobotna w ogóle nie może dorabiać. Może natomiast uzyskać przychód z określonych źródeł, jeśli nie przekroczy połowy płacy minimalnej.
Bezrobotny, bez groźby utraty statusu, może uzyskiwać przychody w dowolnej wysokości z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych. A także przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o PIT.
Zgodnie z tym przepisem osoba fizyczna nie zapłaci podatku PIT od przychodu ze sprzedaży (ale nie z tytułu wykonywanej działalności gospodarczej) nieruchomości po pięciu latach od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie lub wybudowanie.
Nie zapłaci podatku (więc nie ma to wpływu na status bezrobotnego) także od sprzedaży rzeczy ruchomej (na przykład telewizora LCD), jeśli posiada ją dłużej niż pół roku. Inaczej jest z przychodami, jeśli bezrobotny sprzeda rzecz ruchomą lub nieruchomość przed upływem tych terminów.
Może to zrobić bez groźby utraty statusu, jedynie jeśli jego przychód nie przekroczy połowy płacy minimalnej. Może też, do połowy płacy minimalnej, uzyskiwać inne dochody (np. z praw autorskich).
Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy osoba bezrobotna musi informować urząd o uzyskaniu przychodu.
– Składa osobiście lub przesyła do urzędu oświadczenie o przychodach pod rygorem odpowiedzialności karnej w terminie siedmiu dni od dnia uzyskania przychodów – mówi Urszula Murawska z Urzędu Pracy w Warszawie.
Zasiłek lub inne świadczenia z tytułu bezrobocia przysługują jej dopiero od dnia złożenia oświadczenia. Może zdarzyć się, że bezrobotny złoży oświadczenie, w którym skłamie, że nie uzyskał przychodów powyżej połowy płacy minimalnej.
Jeśli bezrobotny uzyska w ciągu miesiąca przychód wyższy niż 638 zł (połowa płacy minimalnej), to zostanie wykreślony z rejestru. Wtedy będzie musiał także oddać świadczenie, które otrzymał, na przykład zasiłek dla bezrobotnych. Ponadto może zostać skazany na podstawie art. 233 par. 1 kodeksu karnego na trzy lata pozbawienia wolności za składanie fałszywych oświadczeń.
– W razie, gdy uzyskamy wiarygodną informację, że bezrobotny uzyskał przychód, informujemy o tym prokuratora – mówi Wiesława Drabek-Polek, dyrektor Urzędu Pracy w Oświęcimiu.
Do urzędu czasami trafia informacja od osób trzecich. Osoba, która informuje o tym urząd, musi złożyć taką informację na piśmie, podać swoje dane osobowe i bezrobotnego oraz opisać, z jakiego tytułu bezrobotny otrzymał przychód.