Wzorem rozwiązań brytyjskich od 2011 r. minister nauki i szkolnictwa wyższego zacznie organizować konkursy na najlepsze wydziały polskich uczelni i centra naukowe w ośmiu dziedzinach wiedzy. Zgłaszające się jednostki będą podlegać ocenie komisji składającej się ze specjalnie powoływanych ekspertów międzynarodowych. Tak wynika z przygotowanego przez ministerstwo projektu ustawy, który niedługo trafi przed obrady rządu.

Warunkiem przystąpienia do konkursu na status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (KNOW) będzie prowadzenie przez wydział kształcenia na poziomie dziennych studiów magisterskich i doktoranckich. Przy ocenie uwzględniany będzie poziom badań prowadzonych w jednostce, osiągnięcia naukowe i plany badawcze. Szczegółowa procedura ubiegania się o status KNOW zostanie określona przez ministra nauki w odrębnym rozporządzeniu dla określonych dyscyplin naukowych. Konkursy dla poszczególnych dyscyplin wiedzy będą ogłaszane przez resort nauki co dwa lata.

Proces wyłaniania KNOW zostanie rozłożony w czasie, tak aby rocznie wyłaniać uczelnie w obrębie trzech dyscyplin.

– W efekcie procesu przyznawania statusu KNOW naturalnie wyłonią się elitarne wydziały i uczelnie o największym potencjale naukowym – tłumaczy Andrzej Kurkiewicz, wicedyrektor w Departamencie Strategii MNiSW.

Status KNOW przyznawany będzie na okres pięciu lat i będzie wiązał się z pozyskaniem dodatkowych pieniędzy na dofinansowanie badań naukowych, wynagrodzeń członków zespołów badawczych, personelu pomocniczego i na pokrycie wszelkich kosztów związanych z działalnością uczelni. Jak informuje Andrzej Kurkiewicz, mowa jest o dotacji w średniej kwocie 8 mln zł.

Uprzywilejowany status będzie dawał także jednostce priorytet przy ubieganiu się o środki z budżetu i środki strukturalne UE na finansowanie zatrudnienia naukowców z zagranicy, stypendia (przede wszystkim doktoranckie) oraz inwestycje w aparaturę badawczą.

– KNOW-y otrzymają dodatkowe punkty w konkursach o dotacje, co już na starcie da im uprzywilejowaną pozycję – tłumaczy Andrzej Kurkiewicz.

W zamian za przywileje finansowe i całkowitą autonomię prowadzonych badań wiodące jednostki będą musiały budować markę polskiego szkolnictwa wyższego za granicą. W tym celu będą one umiędzynarodowiać programy badań naukowych i nauczania przez m.in. zatrudnienie zagranicznych naukowców.

– Zadaniem KNOW-ów jest stworzenie konkurencyjnej oferty w stosunku do tego, co oferują uczelnie europejskie i zapewnianie w Polsce jak najlepszych warunków wybitnym młodym naukowcom- wyjaśnia Andrzej Kurkiewicz.